De 41-jarige verdachte die opgepakt werd in het dossier naar voyeuristische filmpjes die gedraaid werden in de douches van de sporthal van de Hogeschool Gent, heeft bekend dat hij de opnames maakte en via een internetforum verspreidde. Dat melden VTM en Het Laatste Nieuws.
De politie was de man gisteren op het spoor gekomen nadat hij ’s ochtends en ’s middags op het forum inlogde om nog enkele beelden te wissen. De man zou tijdens zijn eerste verhoor meteen tot bekentenissen overgegaan zijn. Hij wordt vandaag voorgeleid bij de onderzoeksrechter, die moet beslissen of zijn aanhouding verlengd wordt.
Trump vervangt minister van Buitenlandse Zaken Tillerson
De Amerikaanse president Donald Trump maakte het nieuws zelf bekend via Twitter: Rex Tillerson is niet langer minister van Buitenlandse Zaken. Hij wordt vervangen door CIA-baas Mike Pompeo. ‘Hij zal dat fantastisch doen’, aldus Trump. Gina Haspel vervangt Pompeo op haar beurt als baas van de inlichtingendienst.
Helemaal verrassend is het ontslag van Tillerson niet: er gingen al geruime tijd geruchten dat de relatie met Trump vertroebeld was. In december deed de president dat echter nog af als ‘fake news’.
Commissie Brussels parlement keurt decumul goed
In het Brussels Parlement is vanmiddag in commissie het voorstel van ordonnantie goedgekeurd dat een volledige decumul invoert van een parlementair mandaat met een uitvoerend lokaal mandaat. Een wisselmeerderheid van socialisten, groenen en DéFI stemden voor, de liberalen stemden tegen. Meerderheidspartij CDH onthield zich omdat de fractie verder wil gaan.
Of het voorstel eind deze maand ook in de plenaire vergadering goedgekeurd wordt, is nog maar de vraag. Daarvoor is namelijk een dubbele meerderheid nodig – langs Franstalige en Nederlandstalige kant – maar die is er niet, want meerderheidspartijen Open VLD en CD&V en oppositiepartij N-VA zijn tegen.
Man die ‘vampier’ doodde wordt geïnterneerd
De 39-jarige man uit Vurste bij Gavere die in 2014 zijn vriendin onthoofdde, wordt geïnterneerd. Dat heeft de correctionele rechtbank in Gent beslist. De rechtbank oordeelde dat de man in een psychose verkeerde en tot op heden nog steeds lijdt aan een geestesstoornis. ‘Hij kan opnieuw misdaden en wanbedrijven plegen die derden kunnen bedreigen’, aldus de rechtbank. ‘Hij voldoet dus aan de interneringswet.’
Kansspelcommissie en parket openen onderzoek naar gokkende spelers Eupen
De Kansspelcommissie heeft een onderzoek geopend naar mogelijke gokpraktijken bij voetbalclub Eupen. De Standaard berichtte vandaag dat er bij de ploeg al een tijdje problemen zijn met spelers die gokken op hun eigen wedstrijden en zelfs op nederlagen van het eigen team.
De Kansspelcommissie startte naar aanleiding van de geruchten een onderzoek, maar betreurt dat ze niet eerder op de hoogte werd gebracht van de onrust die er nu heerst. ‘We betreuren dat de sportorganisaties ons niet hebben verwittigd. Dat heeft het onderzoek bemoeilijkt, we hadden al vroeger van start kunnen gaan’, zegt woordvoerster Marjolein De Paepe. Als blijkt dat de spelers op hun eigen wedstrijden hebben gegokt en dus de kansspelwet hebben overtreden, volgen er sancties.
De procureur des Konings van Eupen, Andrea Tilgenkamp, liet vandaag weten dat ook het parket een onderzoek geopend heeft. Dat gaat echter niet over de wedstrijd van afgelopen zondag, waarin Eupen met 4-0 won van Moeskroen. ‘Het gaat om oudere feiten’, aldus Tilgenkamp, die verder geen commentaar wilde geven.
Van Gogh verkocht op TEFAF
Op de internationale kunstbeurs TEFAF in Maastricht is een werk van Vincent van Gogh verkocht. Lilacs is een klein schilderij waarop twee bloemen op tafel staan afgebeeld. Het werk had een vraagprijs van ongeveer 7,7 miljoen euro en is gekocht door een privéverzamelaar. De verkoper, een New Yorkse galerie heeft niet bekendgemaakt wat er uiteindelijk voor is betaald en waar de koper vandaan komt.
Op de beurs zijn nog drie Van Goghs te koop, maar deze was de duurste van de vier.
ING trekt loonsverhoging voor topman in
De loonsverhoging van ING-topman Ralph Hamers, die daardoor tot 3 miljoen euro zou gaan verdienen, gaat voorlopig niet door. ‘De afgelopen dagen hebben veel klanten, werknemers en andere belanghebbenden ons hun mening gegeven’, zegt Jeroen van der Veer, voorzitter van de Raad van Commissarissen (in België raad van bestuur) in een persbericht. ‘Wij zijn als raad van commissarissen verantwoordelijk voor dit voorstel en hebben spijt van de commotie die dit heeft veroorzaakt. We beseffen dat we de maatschappelijke ontvangst in Nederland hebben onderschat op dit duidelijk gevoelige onderwerp.’ De loonsverhoging van 50 procent voor Hamers stond in schril contrast met de loonsverhoging van 1,7 procent die het personeel ging krijgen. Een jaar eerder maakte ING een groot herstructureringsplan bekend dat België hard trof. Hier verdwijnen 3.000 van de 9.000 banen.
ING zal nu onderzoeken hoe het tot een ‘duurzaam en concurrerend’ remuneratievoorstel kan komen. Met andere woorden: de plannen voor een hoger loon zijn niet definitief van de baan.
Palestijnse premier ongedeerd na ontploffing
Op het moment dat een konvooi met de Palestijnse premier Rami Hamdallah en Majed Faraj, het hoofd van de Palestijnse inlichtingendienst, de grens met de Gazastrook overstak, is er in de buurt een explosie geweest. Er vielen enkele lichtgewonden, maar niemand raakte zwaargewond. Hamdallah bleef ongedeerd en zal zijn bezoek aan de Gazastrook voortzetten. Het programma wordt wel ingekort.
Wafa, het agentschap van de Palestijnse Palestijnse Autoriteit, heeft het over een ‘moordpoging’ op Hamdallah. De Palestijnse Autoriteit, die door Fatah gecontroleerd wordt, acht de radicale Palestijnse beweging Hamas verantwoordelijk voor de aanslag.
Trump blokkeert bedrijfsovername
VS-president Donald Trump blokkeert de miljardenovername van halfgeleidersbedrijf Qualcomm door chipfabrikant Broadcom. De overname zou de grootste ooit in de tech-industrie geweest zijn. Maar het Witte Huis heeft bedenkingen rond de nationale veiligheid. Qualcomm is een topspeler in de ontwikkeling van mobiele 5G-technologie. Broadcom en het Chinese Huawei zijn de rechtstreekse concurrenten. De VS vrezen dat de overname uiteindelijk China in de kaart zou spelen. Broadcom bood voor Qualcomm 121 miljard dollar, plus de overname van 25 miljard schulden. Door de overname zou Broadcom de derde chipproducent ter wereld worden, na Intel en Samsung. Broadcom, met hoofdzakelijk Amerikaanse aandeelhouders, is bezig zijn hoofdzetel van Singapore naar de VS te verplaatsen. Dat moest de vijandelijke overname vereenvoudigen.
Rusland ontkent betrokkenheid bij vergiftiging Skripal
Rusland wil niet meewerken aan het onderzoek naar de vergiftiging van de ex-spion Sergej Skripal en zijn dochter in Engeland, tot het een staal krijgt van het gif dat is gebruikt, zodat Moskou een eigen analyse kan uitvoeren. Dat heeft de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov gezegd. Londen heeft die aanvraag tot nu toe afgewezen. Maar volgens Lavrov bepalen de regels van de OPCW, de organisatie die toeziet op het gebruik van chemische wapens, dat een land dat wordt beschuldigd zijn eigen analyse mag uitvoeren.
De Britse premier Theresa May schoof de schuld voor de vergiftiging van Skripal in de schoenen van de Russische regering en gaf de Russen tot vanavond om tekst en uitleg te geven. ‘We hebben al verklaard dat dit alles quatsch is’, reageert Lavrov. ‘We hebben hier niets mee te maken.’
Skripal en zijn dochter Joelia liggen nog altijd in kritieke toestand in het ziekenhuis.
wissel
De Verenigde Staten hebben een nieuwe minister voor Buitenlandse Zaken
Mike Pompeo, de man die met president Trump op één lijn staat
De Amerikaanse president Donald Trump heeft zijn minister van Buitenlandse Zaken, Rex Tillerson, de laan uitgestuurd. De baas van de CIA, Mike Pompeo volgt hem op.
Corry Hancké
Het leek wel alsof de journalisten van Bloomberg in de toekomst konden kijken, toen ze in het begin van dit jaar schreven dat Mike Pompeo de Anti-Tillerson was en dus eigenlijk de geknipte kandidaat zou zijn om Tillerson op te volgen.
Dat is dus vanmiddag gebeurd. In een tweet liet de Amerikaanse president Doanld Trump weten dat Mike Pompeo de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken wordt. ‘He will do a fanastic job! Thank you to rex Tillerson for his service!’, schreef de president
Rex Tillerson (65) was vanochtend thuisgekomen, nadat hij zijn trip door Afrika had ingekort. Hij zou vrijdag te horen hebben gekregen dat Trump hem wilde vervangen. Dat vertelde een belangrijke bron in het Witte Huis aan het persbureau Reuters. Een andere bron zegt dat er Tillerson nog niet weet waarom hij de laan is uitgestuurd. Naar verluidt heeft Trump zijn buitenlands team vervangen met het oog op de moeilijke gesprekken die hij in mei met de Noord-Koreaanse leider Kin Jong-un gaat voeren.
Geen verrassing
Het ontslag van de minister van Buitenlandse Zaken komt niet als een verrassing. Rex Tillerson, die zijn
sporen in het bedrijfsleven had verdiend, werd gezien als de gematigde, stabiele factor in de regering van Trump. Hij vertolkte geregeld andere standpunten dan de president. Nadat Trump had beweerd dat de Navo overbodig was, vertelde Tillerson dat de Verenigde Staten de goede banden met de Navo belangrijk vonden. Tillerson vond de deal met Iran een goede zaak, Trump is er een hevige tegenstander van. Het Witte Huis bleef op de vlakte toen bekend werd dat de voormalige dubbelspion Sergej Skripal in Londen vergiftigd was, Tillerson zei zonder omwegen dat Rusland de bron van het gif was. Trump wou zijn troepen in Afghanistan laten vechten tot ze gewonnen hadden, Tillerson zag het iets minder groot.
In oktober leek zijn ontslag nabij toen Tillerson aan journalisten had verteld dat Trump een ‘idioot’ was. Kort daarna gaf hij een persconferentie om te vertellen dat hij nog steeds een goede relatie met de president had, maar hij ontkrachtte de berichten over zijn ‘idioot’-uitspraak niet.
Schrijven dat het ‘klikte’ tussen de president en zijn minister, zou zwaar overdreven zijn.
Anti-Tillerson
Mike Pompeo (54), de man die tot vanochtend de baas van de CIA was, wordt gezien als de antipode van Tillerson. Hij is, volgens Bloomberg, een van de weinige politici in Trumps omgeving die gestaag hogerop zijn geklommen. Hij is altijd een trouwe advocaat van de ideeën van de president geweest, hij steunt hem door dik en dun. Zo verklaarde hij, in zijn functie als CIA-topman, dat als de Russen een vinger in de pap hadden bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2016, dat geenszins de resultaten heeft beïnvloed.
Hij beschikt over de gave om met Trump te communiceren. Elke ochtend is hij een van de eerste mensen die Trump in de Oval Office ziet om hem te briefen. Het is, aldus Bloomberg, een briefing op maat: met grafieken, tabellen en ‘hapklare brokken’ die zo gemaakt zijn dat ze de aandacht van de president kunnen trekken. Normaal behoort zo’n dagelijkse briefing niet tot de taken van de CIA-directeur, maar Pompeo heeft een goede band met de president. En dat vinden velen positief, want aanvankelijk was Trump zeer argwanend tegenover de inlichtingendiensten. Hij beschuldigde de CIA er zelfs van dat zij de bron van de lekken was over de contacten tussen het Trump-team en de Russen.
In de CIA zelf was niet iedereen enthousiast over de goede band die de baas met de president had. Pompeo’s eis dat iedereen die onderzoek deed naar de mogelijke band tussen Trump en Rusland onmiddellijk aan hem moest rapporteren, deed bij sommigen de wenkbrauwen fronsen. Ze vreesden dat hij de informatie zou willen beïnvloeden. De Washington Post schreef recent dat in die face-à-face bijeenkomsten de Russische invloed of de thema’s die met Rusland te maken hebben, gedownsized worden.
Zwart-witbeeld
Bloomberg schreef in januari dat er al sinds de herfst vorig jaar een plan op tafel lag op Pompeo de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken te maken. Pompeo heeft dezelfde visie op de wereldpolitiek als de president. Toen hij in 2010 in het Huis van Afgevaardigden kwam, was hij de meest uitgesproken criticus van de toenmalige Democratische president Obama. Hij was de man die Hillary Clinton het vuur aan de schenen legde over de wijze waarop de Amerikaanse ambassade in Benghazi was aangevallen. Hij was – net als president Trump vandaag – een hevige tegenstander van de overeenkomst die Obama met Iran had gesloten. Pompeo komt uit de stal van de conservatieve Tea Party in Kansas. Toen hij in 2017 de directeur van de CIA ging worden, zei hij dat hij zou overwegen om de waterboardingmethode of andere omstreden ondervragingsmethoden terug in te voeren als dat nodig mocht blijken.
Ilan Goldberg, een medewerker van John Kerry (die de tweede minister van Buitenlandse Zaken onder Obama was), zei aan Bloomberg dat Pompeo hetzelfde zwart-witbeeld en dezelfde hardline aanpak van de wereldproblemen heeft als Donald Trump.
Het is eigenlijk geen verrassing dat Pompeo de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken wordt. Vanaf nu zal het buitenlands beleid van de Verenigde Staten niet langer met twee stemmen spreken. Voor de buitenwereld is het afwachten of de koers van de Verenigde Staten veel zal verschillen van die onder Tillerson.
Banken
Topman ING krijgt zijn loonsverhoging niet
‘Betaal topbankiers alleen een vast loon’
Bankier Eric De Keuleneer pleit ervoor om bankiers alleen een vast loon te betalen. Bankiers die toch een premie willen, moeten bereid zijn een veelvoud van de premies terug te storten als de bank in de fout gaat. Maar niet iedereen deelt deze mening.
Pascal Dendooven
Ralph Hamers, de topman van ING die aan de vooravond van massaal banenverlies bij ING trots tweette over ‘spannende tijden bij ING’, krijgt zijn loonsverhoging van 50 procent niet. De raad van commissarissen, zeg maar de bestuurders van ING Groep, halen het loonvoorstel van de agenda van de aandeelhoudersvergadering wegens de grote commotie erover. Ze zeggen spijt te hebben dat hun voorstel zoveel opschudding veroorzaakte.
Na de loonsverhoging ging het loon van Hamers uitkomen op ruim 3 miljoen euro per jaar tegenover 2 miljoen nu. Hamers ging de opslag via aandelen krijgen zonder dat daar voorwaarden aan vast zaten. Op die manier omzeilde ING de wettelijke Nederlandse beperkingen. Hoe moet het dan wel?
Een bank is geen gewoon privébedrijf
Eric De Keuleneer, zelf een voormalig zakenbankier, vindt dat bankiers geen vergoeding mogen krijgen op basis van aandelen of aandelenopties. Dat zet immers aan om een beleid te voeren die de beurskoers opdrijft, meestal door meer risico’s te nemen. Volgens De Keuleneer moeten bankiers genoegen nemen met een normaal vast loon.
Een bank is volgens hem geen gewoon privébedrijf, maar hangt deels af van de overheid. Het spaargeld wordt door de overheid gewaarborgd en als het fout loopt met de bank, is het nog altijd de overheid die tussenbeide komt. Banken zoals ING Groep genieten een status van ‘too big to fail’. Een overheid kan zich in het belang van de economie van het land niet permitteren om een grote bank te laten omvallen.
Precies omdat een bankenredding duur kan zijn – denk maar aan de vele miljarden die Dexia de Belgische belastingbetaler kostte – moet de verloning van de topbankiers in functie staan van het beperken van de risico’s, vindt De Keuleneer. ‘Een verloningsbeleid dat het nemen van risico’s aanmoedigt, is potentieel een recept voor een catastrofe.’
De Keuleneer ziet ook een contradictie in het loonbeleid bij ING. ‘De medewerkers wordt gevraagd genoegen te nemen met een salaris, maar voor de baas gaat dat blijkbaar niet. Daar moet een forse (aandelen)premie bij en het moet meteen ook een premie van een miljoen euro zijn. Als je een puur privébedrijf bent, kan je zoiets misschien doen, maar een bank is dat niet. Daar zit een element van quasi-publiek-statuut in.’
Je wil toch geen huurlingen?
De Keuleneer is overtuigd dat het voor het remuneratiecomité van een bank niet moeilijk is om mensen te vinden die tegen een normaal vast loon de job van Hamers willen doen. ‘Als je alleen mensen aantrekt die zich door geld laten leiden, krijg je een huurlingenmentaliteit.’ Eerder verwierf Jean-Paul Votron als ceo van Fortis die reputatie. Votron vond het maar normaal dat hij een toploon kreeg want zoals Justin Henin een uitzonderlijk talent had voor tennis, had hij een buitengewoon talent voor bankieren.
Ook Hamers deed een reputatie op van ambitie inzake loon. Kort na zijn benoeming tot ceo bij ING Groep in Amsterdam was een van zijn eerste daden een forse loonsverhoging vragen. Hij wilde toen 50 procent extra. Dat leidde tot commotie, maar hij vond steun bij Jeroen van der Veer, de voorzitter van de raad van commissarissen. Hamers kreeg in verschillende stappen een hoger loon. In 2014 was zijn loon al gestegen tot 1,27 miljoen en in 2016 was dat 1,98 miljoen euro. De beoogde sprong waar Hamers reikhalzend naar uitkeek, had te maken met een vergelijking tussen ING en andere beursgenoteerde bedrijven die lid zijn van de Euro Stoxx 50, de index van 50 grootste zwaargewichten op de beurs in Europa.
‘Dat is de typische redenering waarmee headhunters de remuneratie omhoog drijven. Twintig jaar geleden had je in de Benelux geen bankiers die meer dan een miljoen verdienden. En de banken waren toen niet slechter geleid dan nu’, zegt De Keuleneer.
Als een bank vindt dat er toch een variabele vergoeding moet toegekend worden, dan stelt De Keuleneer een aparte formule voor. ‘De verloning die hoger is dan 20 keer het gemiddeld loon in de bank, zou op een aparte rekening moeten gestort worden. Stel dat een bankier een extra krijgt van 1 miljoen euro, dan zou dat 5 tot 7 jaar moeten geblokkeerd worden. Als in die periode de bank een boete krijgt voor wanbeleid, bijvoorbeeld voor het manipuleren van de rente, of als de bank een beroep moet doen op overheidshulp, dan zou een veelvoud van het bedrag op die rekening aan de ceo gevraagd moeten worden.’
Als het risicovol beleid van de ceo fout loopt, moet hij mee betalen net zoals de aandeelhouders en de belastingbetaler op zo’n moment geld verliezen, is de redenering. ‘Idealiter wordt dit principe Europees vastgelegd.’
’De verloning van bankiers valt nog mee in Europa’
‘We moeten zien dat we niet opnieuw uitvinden wat al bestaat’, reageert Herman Daems, voorzitter van BNP Paribas Fortis. ‘Bonussen worden al gefaseerd uitbetaald en er is bij elke tussentijdse betaling een toets in functie van de behaalde doelstellingen.’ Volgens Daems valt de verloning van bankiers in Europa nog mee in vergelijking met wat in de VS gebruikelijk is.
‘Hoe dan ook is het moeilijk om een loonnorm te stellen. Elke ceo heeft zijn eigen marktprijs. Die wordt mee bepaald door de omstandigheden bij zijn overstap. Welke inspanning heb je moeten doen om hem aan te trekken? Er is niet zoiets als één marktprijs.’ Daems vindt een variabele vergoeding op basis van aandelen dan weer juist wél zinvol. ‘Ik zou nooit een bonus in cash geven. Door de vergoeding afhankelijk te maken van de beurskoers, deelt de ceo ook in het leed als de koers zakt.’
Daems vindt dat het merendeel van de bankiers in Europa schroom heeft ten aanzien van forse loonsverhogingen en dat Amerikaanse toestanden hier niet meer mogelijk zijn.
Xavier Baeten, remuneratiespecialist van de Vlerick Business School, wijst erop dat de ceo van de Lloyds Banking Group zo’n 7 miljoen euro verdient, die van Deutsche Bank 4,5 miljoen én dat het gemiddelde loon van de ceo’s in de beursindex AEX in Amsterdam 3 miljoen euro bedraagt. ‘Hamers zat daar onder. Tegenover die rekenkundige realiteit staat de maatschappelijke aanvaarding. Ik ben verbaasd dat ING zegt het maatschappelijk draagvlak voor de verhoging niet goed ingeschat te hebben.’
Baeten wijst erop dat in Nederland strikter in de loonvorming van bankiers is ingegrepen dan elders. Het variabel gedeelte mag er niet meer zijn dan 20 procent. Ook de pensioenpot is er beperkt. ING zocht daarop een creatieve oplossing om Hamers toch een stevige weddeverhoging te geven via een aandelenpakket die formeel niet als bonus kon aangestipt worden. Maar dat gaat nu niet door.
’De raad van bestuur moet lef hebben’
Bij de meeste andere topvergoedingen is het probleem omgekeerd: een te hoog variabel gedeelte en een te laag vast loon, zegt Baeten. Baeten is voorstander van relatief eenvoudige verloningssystemen. Technieken waarbij een ceo gevraagd kan worden een veelvoud van zijn bonus terug te storten, vindt hij niet evident. ‘Het is juridisch niet zo eenvoudig dat af te dwingen.’ Hij vindt wel dat bij het bepalen van de lonen, er op dit moment te veel aandacht wordt gegeven aan het begrip omvang. ‘Omvang en de sector zijn de twee bepalende criteria. Ik vind dat omvang ruimer moet gedefinieerd worden.’
Baeten hecht belang aan een goede raad van bestuur. Dat orgaan bepaalt het loon. ‘Ik pleit voor een raad van bestuur met lef die weet wat het maatschappelijk draagvlak is voor een loon en terzelfder tijd beseft dat er ook een zekere matiging moet zijn.’
Analyse
Heikele kwestie voor regering-Michel
Waarom de komma’s in het pensioendossier juist moeten staan
Het pensioendossier laat op zich wachten. Lang op zich wachten. De regering wil vermijden dat oppositie en vakbonden nog maar eens munitie krijgen om de regering-Michel aan te vallen.
Christof Vanschoubroek
‘Het pensioendossier is voor veel mensen wellicht het belangrijkste dossier dat deze regering aanpakt’, luidt het bij de N-VA. ‘Het is dan toch logisch dat we dat dossier langs alle kanten bekijken en omdraaien om zeker te zijn dat er geen enkel gat in zit.’
Premier Charles Michel (MR) neemt dan ook zijn tijd om tot een akkoord te komen over het dossier van de zware beroepen in de publieke sector. Wie een zwaar beroep uitoefent, kan vroeger met pensioen of krijgt een hoger pensioen als hij langer aan de slag blijft. De regeling moet de hoeken afronden van de beslissing die de regering helemaal in het begin van de bestuursperiode nam om de pensioenleeftijd op te trekken tot 67 jaar.
Pensioen is de achilleshiel van Michel
Het pensioendossier vormt de achilleshiel van de regering-Michel. Vakbonden en oppositie hebben in deze kwestie – waarover elke Belg wakker ligt – dé munitie gevonden om deze Zweedse coalitie pijn te doen. De burgers zijn bereid om een hervorming te aanvaarden, zolang duidelijk is waar ze naartoe gaat. Maar door het gekrakeel leeft nu het gevoel dat de regering met een rist maatregelen ons pensioensysteem aan het ontmantelen is. Exemplarisch daarvoor was de passage in De Zevende Dag waarin Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten SP.A-voorzitter John Crombez beschuldigde van ‘klinkklare onzin’ toe hij stelde dat 50-plussers die lang werkloos zouden zijn minder pensioen zouden krijgen. Achteraf bleek dat het voorstel wel degelijk op tafel lag en kwam de regering op haar stappen terug.
Daarom kan het nu maar beter helemaal goed zitten
Met een degelijke beslissing over de zware beroepen krijgt Michel de uitgelezen kans om het pensioendossier goed te zetten. Pensioenminister Daniël Bacquelaine (MR) is er tot nog toe niet in geslaagd om een breed draagvlak te creëren voor de hervorming, zeker niet in Vlaanderen. En laat het net in Vlaanderen zijn dat de vergrijzing sneller toeslaat. En dat frustreert onder meer de N-VA, die hard hamert op langer werken. ‘De pensioenminister was beter een Vlaming geweest’, zei hun pensioenspecialist Jan Spooren in september vorig jaar nog in deze krant. ‘Hij spreekt amper Nederlands en ook in het Frans krijgt hij het moeilijk uitgelegd.’
De N-VA dringt erop aan alles tot in de puntjes uit te rekenen, zelfs tot op het niveau van individuele carrière, zodat achteraf geen verrassingen opduiken. Dat irriteert de andere partijen die willen landen. ‘Het is de bedoeling om in deze fase de principes af te spreken, heel wat rekenwerk moet toch nadien nog gebeuren’, luidt het bij andere regeringspartijen.
Ook Energiepact blijft moeilijk liggen
Michel neemt dus zijn tijd. Ook voor een beslissing over het Energiepact. De N-VA blijft aandringen op energiezekerheid voor een redelijke kostprijs als de kerncentrales in 2025 dichtgaan. De partij wil daarover duidelijke garanties en een regelmatige evaluatie of de uitstap in 2025 realistisch blijft. De discussie handelt dan over de milestones die telkens moet genomen worden om te bepalen of de uitstap realistisch is. Daarbij wil de N-VA dat die garanties in het Energiepact zelf opgenomen worden, terwijl voor andere partijen een bijlage bij het pact volstaat. Dat lijkt een detail, maar als de aanpassingen in het pact zelf moeten staan, moet dat opnieuw door de andere regeringen in het land goedgekeurd worden en zijn we opnieuw vertrokken voor een paar maanden discussies.
interview
Johan Van den Driessche (N-VA) over de nasleep van Samusocial
‘Decumul verzwakt positie Vlaamse politici in Brussel’
‘Een decumul heeft niets met schandalen als Samusocial te maken en verzwakt de positie van Vlaamse politici in Brussel’, zegt Johan Van den Driessche, fractieleider voor de N-VA in het Brussels parlement.
Christof Vanschoubroek
De commissie Binnenlandse Zaken in het Brussels parlement heeft vanmiddag een voorstel tot ordonnantie aangenomen dat verbiedt dat een Brussels parlementslid tegelijkertijd nog burgemeester of schepen kan zijn. Het voorstel kwam er in de nasleep van het Samusocial-schandaal en kreeg de steun van PS, SP.A, Ecolo, Groen en Défi. De stemming in de Commissie heeft het voorstel dus overleefd, maar eind maart moet er in de plenaire vergadering over gestemd worden. Dat wordt een ander paar mouwen. Het voorstel vraagt een dubbele meerderheid, langs Franstalige en Nederlandstalige kant. Maar die is er niet, want meerderheidspartijen Open VLD en CD&V én oppositiepartij N-VA zijn tegen.
U haalt als N-VA uit naar de PS en haar schandalen, maar bent dan wel tegen een decumul?
‘De decumul heeft niets met de schandalen zoals Samusocial te maken. Brussels burgemeester Yvan Mayeur zat niet in het Brussels parlement. Alsof een schandaal niet naar boven zou kunnen komen omdat er een schepen of burgemeester in het Brussels parlement zit. Wij zijn tegen de achterkamertjespolitiek, maar dat heeft niets met dit dossier te maken.’
Akkoord, maar er is toch niks mis met een verbod voor een politicus om functies te cumuleren?
‘Door een decumul gaan problemen als de Brusselse mobiliteit of netheid alleen maar toenemen. Het Brusselse parlement is vandaag dé plaats waar over de grenzen van de negentien gemeenten problemen kunnen besproken en aangepakt worden. Met een decumul ga je nog meer twee kokers creëren – eentje met de 19 gemeenten en eentje met het parlement – en nog minder beleid op elkaar afstemmen.’ ‘De decumul verzwakt bovendien de positie van de Vlaamse Brusselaars. Als de functies versnipperd worden, zal het als Nederlandstalig politicus nog moeilijker worden om erbovenuit te steken. En het is vandaag al niet evident om als Nederlandstalige in Brussel stemmen te verzamelen. Wij zijn wel voorstander van een financiële cumul.’
Wie combineert mag dus slechts voor één functie betaald worden?
‘Daar kan ik geen antwoord op geven, daarover hebben we nog geen standpunt. Maar er is vandaag al een financiële plafonnering, waarbij wie cumuleert niet meer dan 150 procent mag verdienen van een parlementaire wedde. Er is nergens bewezen dat cumuleren een negatief effect heeft, zolang alles transparant gebeurt.’
De Vlaamse partijen zullen het voorstel eenmaal kunnen blokkeren, maar na een afkoelingsperiode valt die dubbele meerderheid weg.
‘Wij zijn ervan overtuigd dat die regeling met die afkoelingsperiode in dit dossier niet van toepassing is. Als de Franstaligen daar toch een beroep op willen doen, is dat een oneigenlijk gebruik van die procedure. We zullen die dan ook bestrijden, zelfs juridisch als het nodig is.’
Gezondheid
Als vlees correct ingevroren werd, loopt consument geen risico
Eetbaar, maar niet te eten
Vlees wordt niet oneetbaar van tien jaar in de diepvries liggen. Maar lekker smaken zal het na zo’n lange bewaartijd niet meer doen.
Hilde Van den Eynde
Tien jaar. Zo lang, misschien zelfs langer, zouden partijen rundvlees in de diepvries van het vleesverwerkend bedrijf Veviba in Bastenaken opgeslagen hebben gelegen, alvorens ze op de markt werden gebracht. Tien jaar? Terwijl we vlees uit ons eigen diepvriesvak volgens de meeste richtlijnen na maximaal negen maanden moeten opeten?
‘Tien jaar is geen courante bewaartijd’, zegt Frank Devlieghere, hoogleraar levensmiddelenmicrobiologie aan de universiteit Gent. ‘Maar dat wil niet zeggen dat het vlees na zo’n lange bewaartijd ongezond zou zijn. Als het op een correcte manier werd ingevroren, en als de temperatuur tijdens de bewaarperiode nooit boven de minus 18 graden is uitgekomen, dan loopt de consument geen risico als hij het eet. Ook niet bij bewaartijden van tien jaar of langer. Bij zulke lage temperaturen ligt de groei van micro-organismen in vlees immers compleet stil. Het product wordt niet onveilig, toch niet als de correcte bewaartemperatuur over die tien jaar strikt werd gehandhaafd.’
Het is zelfs veiliger
In wezen, denkt Devlieghere, is vlees dat tien jaar diepgevroren bewaard is gebleven, bacteriologisch zelfs veiliger dan vlees dat een kortere tijd in de diepvries heeft doorgebracht. ‘Want de micro-organismen die bij het invriezen in het vlees zaten, sterven geleidelijk af als de temperaturen zo ver onder nul liggen. Hoe langer in de diepvries, hoe meer bacteriën het loodje leggen.’
Of het vlees na al die jaren nog lekker zal zijn, is een ander verhaal, zegt Devlieghere. ‘Door bevriezing verandert de structuur van vlees, en dat proef je. Vlees verandert ook van kleur in de diepvries: door contact met zuurstof uit de lucht gaat het bruiner kleuren. Dat ziet er niet appetijtelijk uit. Zelfs als het vlees luchtdicht werd verpakt, blijft dat effect spelen. Zelfs de beste verpakkingsmaterialen laten altijd wel een beetje zuurstof door.’
Diepgevroren vlees droogt uit
En hoe onwaarschijnlijk dat ook klinkt: in de diepvries verdampt ook vocht uit vlees. Diepgevroren vlees droogt uit. Al is het maar een klein beetje, over tien jaar tikt het wel aan. ‘Dat proef je’, zegt Frank Devlieghere. ‘Het vlees zal na al die tijd beduidend minder lekker smaken.’
Vlees dat door vleesverwerkende bedrijven wordt ingevroren, blijft niet zelden meerdere jaren in de vrieskamers liggen vooraleer het wordt doorverkocht. ‘Maar tien jaar in de diepvries? Dat is wel érg lang’, vindt ook Wieke van der Vossen, experte voedingsveiligheid van het Nederlandse Voedingscentrum. ‘Wij bevelen consumenten aan om diepgevroren vlees binnen de drie tot negen maanden te consumeren. Daarbij geldt dat vette vleessoorten zoals varken het kortst houdbaar zijn, en magere vleessoorten zoals rund het langst. Dat komt doordat vet vlees sneller aan de lucht oxideert: daarvan gaat het vlees ranzig smaken.’
Volgens Van der Vossen wordt de houdbaarheid van diepgevroren vleeswaren ook bepaald door de gekozen invriestechniek. ‘Wanneer vlees langzaam wordt ingevroren, bijvoorbeeld door er een koude luchtstroom van minus veertig graden overheen te laten blazen, dan ontstaan er gemakkelijker ijskristallen in het vlees. Die beschadigen de celstructuur: dat merk je aan het plasje dat vrijkomt als je het vlees hebt ontdooid en wilt gaan braden.’ Dat effect heb je niet als bedrijven vlees cryogeen invriezen, zegt Van der Vossen, met een mengsel van vloeibaar stikstof en koolstofdioxide. Dat mengsel is zo extreem koud, minus 70 graden ongeveer, dat de structuur van vlees beter bewaard blijft. Maar cryogeen invriezen is in de vleesverwerkende industrie minder gebruikelijk dan in de groente- en fruitsector.
Hoge ambities in Gent
Kabelbaan moet fileprobleem oplossen
De kabelbaan, een dure grap
De Gentse schepen voor Financiën en Innovatie Christophe Peeters (Open VLD) denkt eraan een kabelbaan te bouwen. Zoals in Hamburg. ‘Dat plan is al twee jaar dood’, klinkt het daar. ‘Te complex en niet innovatief genoeg.’
Sarah Vankersschaever
Hij liet het langs zijn neus weg vallen, tijdens een lijsttrekkersdebat gisteren in Gent, maar schepen Christophe Peeters had er duidelijk al over nagedacht. Waarom geen kabelbaan bouwen van station Gent-Sint-Pieters naar Flanders Expo en van daaruit naar het wetenschapspark in Zwijnaarde en de Ghelamco Arena? Tenslotte is het daar vaak aanschuiven. Het hele traject zou zo’n vijf kilometer overspannen.
In De Ochtend op Radio 1 beargumenteerde Peeters het zo: ‘We moeten out of the box denken. We hoeven zo geen dure onteigeningen te doen en moeten geen lange procedures doorlopen om tramlijnen aan te leggen. Tegelijk kan je zo wel een goed openbaar vervoer aanbieden voor de duizenden mensen die in die buurt moeten zijn.’ De sneer naar de trage werking van De Lijn kon moeilijk duidelijker. Of toch: ‘Op De Lijn kunnen we nog twintig jaar wachten’, aldus Peeters.
Prijskaartje
Peeters heeft al nagedacht over de financiering van het project, dat tussen de 100 en 150 miljoen euro zou kosten. Zo zou hij willen samenwerken met private partners. De schepen gelooft alvast dat de aanleg en de exploitatie een ‘stuk goedkoper is’ dan bijvoorbeeld een nieuwe tramlijn.
Bij De Lijn zijn ze daar niet van overtuigd. ‘De prijs voor de aanleg van een tramlijn is grofweg 10 tot 12 miljoen euro per kilometer’, zegt woordvoerder Tom Van de Vreken. ‘Het traject in kwestie is circa 5 kilometer lang.’ In het slechtste geval heeft een nieuwe tramlijn dus een prijskaartje van 60 miljoen euro. Nog altijd minder dan de 100 à 150 miljoen euro voor de kabelbaan.
Van de Vreken wijst er ook op dat De Lijn op dit moment al voorziet in openbaar vervoer in zuidelijke stadsrand (zie onder*). ‘In 2015 heeft de stad een studie naar hoogwaardig openbaar vervoer in de zuidelijke mozaïek aangekondigd, maar die is nog niet opgestart. Zodra dat gebeurd is, denken we hier uiteraard graag mee over na.’
Met de sneer naar De Lijn kan Christophe Peeters bovendien ook op weinig begrip rekenen bij SP.A Gent. ‘Laat Gent gerust voorloper zijn in het uitbouwen van de alternatieven voor de auto’, reageert Joris Vandenbroucke, Gentenaar en fractieleider SP.A in het Vlaams Parlement, ‘maar het verbaast me wel dat Open VLD de kabelbaan als een alternatief ziet voor investeringen in nieuwe tramlijnen door De Lijn. Open VLD maakt toch deel uit van de Vlaamse regering? En het is de Vlaamse regering die beslist waarvoor de investeringsbudgetten van De Lijn aangewend worden.’ Vandenbroucke wijst op de besparingen die de Vlaamse regering heeft opgelegd aan De Lijn. ‘Besparingen die alvast niet betwist zijn door de Open VLD van schepen Peeters.’ Er moeten in Gent duidelijk eerst een paar bruggen gebouwd worden voor er een kabelbaan komt.
Old school
Tot slot, omdat er voor de Gentse ambities ook naar het buitenland gekeken wordt. Zoals het Duitse Hamburg. ‘Twee jaar geleden was er even sprake om een Seilbahn te bouwen in Hamburg’, zegt Guido Neumann, persmedewerker van de stad Hamburg. ‘Politici hoopten om zo de verschillende regio’s van de stad vlot met elkaar te kunnen verbinden. Maar dat plan is dood. Het was te complex door de hoogte, door de aanwezigheid van de haven en bovendien waren de buurtbewoners bang voor overlast. En iedereen was het erover eens dat een kabelbaan helemaal niet innovatief is. In Duitsland is het zelfs old school.’ Of de prijs ook een argument was? ‘In dat stadium zijn we zelfs niet geraakt.’
* Ter info, voor wie files in de zuidelijke stadsrand wil vermijden: ‘Bus 8 en 65 zorgt al voor een goede verbinding van het Arteveldepark naar de Zuid (samen met lijn 5 frequentie van 7,5 min op gezamenlijk traject) en Gent Sint-Pieters’ zegt De Lijn-woordvoerder Tom Van de Vreken. ‘Aan het Technologiepark zelf passeren er ook meerdere streeklijnen zoals 44, 45, 47 en 49 (Gent Sint-Pieters). Ook tramlijn 2 stopt op wandel/fietsafstand van het Technologiepark (Gent Sint-Pieters).’
Het beeld
Een boeiende bruiloft
(kdw)
Soms komen er beelden binnen waarvan het leuker is de ware toedracht niet te kennen. Het tafereel spreekt zo sterk tot de verbeelding dat de realiteit alleen maar kan tegenvallen.
We zien een bruid, in een erg Amerikaanse setting. De open rug van haar jurk wijst als een pijl naar haar polsen, die versierd zijn met handboeien. Ze wordt naar de politiewagen geleid, de zwaailichten branden. Het ziet er niet goed uit. Maar dat rode strikje op de politiewagen is wel merkwaardig, misschien is er nog hoop. Misschien is het een practical joke, en zit de bruidegom haar op te wachten op de achterbank.
Helaas, deze jongedame in Arizona was gisteren op weg naar haar bruiloft toen ze een aanrijding veroorzaakte. Ze bleek onder invloed te rijden. Het huwelijk is uitgesteld.
Rusland
Novitsjok, typisch Russisch
Dit is het gas dat spion Skripal vergiftigde
Sergej Skripal en zijn dochter zijn volgens de Britse regering vergiftigd met novitsjok. Dat is een zenuwgif dat waarschijnlijk nog nooit is gebruikt.
Corry Hancké
De Russische ambassadeur in Londen, Alexander Vladimirovitsj Jakovenko, heeft tot middernacht de tijd gekregen om de Britse regering precies uit te leggen wat er vorige week in Salisbury is gebeurd. Maar Rusland houdt de boot af. Vanmiddag heeft de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov, aan het Russische persbureau Interfax gezegd dat zijn land niet schuldig is aan de vergiftiging. Hij zegt dat Rusland wil meewerken aan het onderzoek, op voorwaarde dat het toegang krijgt tot het onderzoek en tot de stalen van het gebruikte gas. Londen heeft die vraag tot nu toe afgewezen.
Novitsjok: gevaarlijk en snelwerkend
Britse onderzoekers denken dat de voormalige dubbelspion Sergej Skripal en zijn dochter vergiftigd zijn met novitsjok, een zeer gevaarlijk en snelwerkend product dat afkomstig is uit Rusland. De Britse premier Theresa May ziet twee mogelijkheden: ofwel hebben de Russische autoriteiten de hand in deze gifaanval ofwel zijn de chemische producten in handen gevallen van criminele bendes die om de een of andere reden het nodig vonden om Skripal uit de weg te ruimen.
Novitsjok is een onbekend product. Het was, toen het eind jaren tachtig werd ontwikkeld, ook de bedoeling dat het onder de radar zou blijven van de methoden die de Navo gebruikt om chemische wapens op te sporen.
Chemische oorlogsvoering
Waarschijnlijk is novitsjok een product van het Wetenschappelijk Instituut voor organische scheikunde en technologie, dat was in die periode in Rusland toonaangevend op het gebied van chemische oorlogsvoering. Een van de wetenschappers op het instituut, Vil Mirzajanov, vertelde in 1993 aan een Amerikaanse journalist die nu voor de Washington Post werkt over het zenuwgif. Hij voelde zich ongemakkelijk. Zijn land zou de Conventie op de productie, opslag en gebruik van chemische wapens ondertekenen, en toch zat hij nog volop mee te werken aan een programma voor de ontwikkeling van geheime chemische wapens.
Het was 1993, het jaar dat duidelijk werd dat de Amerikaanse president Bill Clinton het goed kon vinden met zijn Russische collega Boris Jeltsin en iedereen dacht dat de Koude Oorlog ten einde was. Maar de ontwikkeling van het geheime chemische wapenprogramma werd nooit stilgelegd, het werd nooit aangegeven aan de OPCW, de organisatie die toekijkt op de naleving van de Conventie op Chemische Wapens. Jeltsin beweerde dat hij nooit had toegezegd dat onderzoek gericht op de ontwikkeling van chemische wapens voor louter defensieve doeleinden zou worden stopgezet.
Een uiterst giftige cocktail
Novitsjok betekent ‘nieuweling’ in het Russisch. Het werd in twee centra ontwikkeld: een in het zuiden van Rusland en een in Oezbekistan. Het wordt samengesteld door twee chemische producten die op zich niet dodelijk zijn, maar een uiterst giftige cocktail vormen als ze worden samengevoegd. Het zou vijf tot tien keer krachtiger zijn dan VX, het gif waarmee vorig jaar de halfbroer van Kim Jong-un is vermoord. Novitsjok kan zowel een poeder als een vloeistof zijn.
De Britse krant The Times suggereert dat de aanvallers bij Sergej Skripal en zijn dochter poeder hebben gebruikt dat op hun huid is terechtgekomen. Mochten ze het hebben ingeademd, dan zouden ze waarschijnlijk onmiddellijk zijn overleden, zegt Hamish de Bretton-Gordon, een Britse specialist op het gebied van chemische oorlogsvoering in The Times. Het feit dat de slachtoffers nog altijd leven, zou er ook op kunnen wijzen dat het chemische product oud was en zijn snelheid om te doden is afgezwakt. Volgens de specialist hebben de slachtoffers misschien geluk dat de aanval in de buurt van Porton Down is gebeurd, daar ligt het Defense Science and Technology Laboratory. De onderzoekers daar kenden novitsjok en wisten naar welke gifsporen ze moesten zoeken en welk tegengif ze konden toedienen.
De twee Russische slachtoffers liggen nog altijd in kritieke toestand in het ziekenhuis. Maar iedereen blijft ongerust omdat de gevolgen van een zenuwgif nooit mogen worden onderschat.
Voetbalzaken
Aanhoudingsbevel tegen voorzitter PAOK
Zakenman, politicus en vriend van Poetin
In Griekenland is een aanhoudingsbevel uitgevaardigd tegen de voorzitter van voetbalclub PAOK Saloniki. Ivan Savvidis mag dan al een multimiljonair zijn die bakken geld investeert in de Griekse economie en het goed kan vinden met Poetin en Tsipras, dat hij met een pistool op zak het voetbalveld oprende, was er te veel aan.
(hrt)
Ivan Ingatievitsj Savvidis lijkt op zijn 58ste nog altijd vol ambitie te zitten. In de politiek, in het zakenleven en ook in het voetbal, als we mogen afgaan op de beelden van de wedstrijd tussen zijn PAOK en AEK Athene afgelopen weekend. Tijdens het tumultueuze slot van die wedstrijd rende de voorzitter van PAOK met zijn bodyguards het veld op om aan de scheidsrechter duidelijk te maken dat hij het niet eens was met enkele van zijn beslissingen. De beelden waarop te zien was dat hij een pistool op zak had, gingen de wereld rond.
Savvidis is dan ook niet de eerste de beste. Hij groeide op in Georgië, dat toen deel uitmaakte van de Sovjet-Unie, in een familie met Griekse roots. Na zijn militaire dienstplicht ging hij in Rostov aan de Don aan de slag in de plaatselijke sigarettenfabriek. Hij klom gestaag op in het bedrijf en kwam, na de privatisering, in 1993 aan het hoofd te staan van Donskoy Tabak. Samen met zijn vrouw Kiriyaki is hij nog altijd meerderheidsaandeelhouder in die tabaksmultinational.
Hij legde echter niet al zijn eieren in hetzelfde mandje: in 2004 richtte hij Agrokom op, een holding die ook zijn belangen in agroindustrie, vleesindustrie en media behartigt en uitgegroeid is tot een van de grootste Russische privébedrijven.
Partij trekken voor Poetin en Tsipras
Ondertussen vond Savvidis nog de tijd om een politieke carrière uit te bouwen. Eerst op lokaal niveau in Rostov, nadien ook op nationaal niveau. In 2003 veroverde hij zelfs een zetel in de Doema, het Russische parlement, voor Verenigd Rusland. Dat is de partij van president Vladimir Poetin, die hij naar verluidt tot zijn vrienden mag rekenen. In 2012 raakte hij evenwel niet herverkozen. Tussendoor richtte hij zijn eigen liefdadigheidsfonds op, dat religieuze projecten ondersteunt met als doel de ‘traditionele waarden’ te promoten.
Hij breidde zijn zakenimperium ook uit buiten de Russische landsgrenzen. In Griekenland investeerde hij onder meer zwaar in de haven van Thessaloniki. Savvidis en de vele miljoenen die hij investeert, zijn graag geziene gasten bij de Griekse overheid. Een liefde die wederzijds lijkt. Zo drukte hij de Grieken al op het hart dat ze premier Alexis Tsipras niet mogen laten vallen. Tsipras deed hem bovendien denken aan Poetin – een uiterst gunstige vergelijking in de ogen van Savvidis, een bevestiging dat het Kremlin zijn greep op Griekenland probeert te versterken in de ogen van zijn critici.
Voetbalfan
Savvidis is niet alleen geïnteresseerd in politiek en zakendoen, hij is ook een voetballiefhebber. Van 2002 tot 2005 was hij voorzitter van FC Rostov, een ploeg die onder zijn bewind eenmaal de finale van de Russische beker wist te spelen (een finale die verloren werd tegen Spartak Moskou).
In 2012 kocht hij dan maar een meerderheidsbelang in de Griekse eersteklasser PAOK Saloniki. Met die club hoopt hij gevestigde waarden in het Griekse voetbal zoals Olympiakos en Panathinaikos, het vuur aan de schenen te leggen en, na meer dan dertig jaar, nog eens de kampioenstitel binnen te halen. Dat hij daarvoor ver wil gaan, toonde hij afgelopen weekend nog eens door het veld op te stormen.
Ondertussen heeft hij wel zijn excuses aangeboden, maar hij verklaarde zijn actie door te benadrukken dat het vooral zijn bedoeling was verdere relletjes in de kiem te smoren.
(bronnen: Belga, BBC, El País, The American Interest)
seriemoordenaar
Zwitsers proces tegen viervoudig moordenaar en pedofiel begonnen
5.000 inwoners en één van hen was een pedofiele seriemoordenaar
Nog geen 5.000 inwoners telt het Zwitserse Rupperswil. Toch houdt de gemeente het hele land in de ban. Want deze week heeft het proces plaats over een viervoudige moord die daar is gepleegd.
Diederik Van Vaerenbergh
Weinigen kenden tot 2015 het Zwitserse Rupperswil. Het was een anonieme gemeente in het kanton Aargau, en lag aan de Aare. Ja, er kwamen wat toeristen, maar voor de rest? Life as usual.
Het leven veranderde er op 21 december 2015. De hulpdiensten werden opgeroepen voor een brand. De brandweer trof na het blussen vier verkoolde lichamen aan. Snel werd duidelijk dat het niet ging om gewone slachtoffers van de brand, maar wel om slachtoffers van moord: een vrouw van 49 (Carla Schauer), haar zonen van 13 en 19 (Davin en Dion) en een/de vriendin van de oudste van de twee zoons (Simona Fäs), die de pech had op het verkeerde moment op de verkeerde plaats te zijn.
Wat weten we nu over de gebeurtenissen?
Op 21 december 2015 belde Thomas N. (toen 32) aan bij Carla Schauer. Hij stelde zich voor als psychologisch medewerker aan de school waar Davin les volgde. Om zich te identificeren, hield hij de moeder een naamkaartje voor. Zelf gemaakt op zijn pc. Sebastian Meier, schoolpsycholoog, stond erop. De reden van het bezoek was de zelfmoord van een schoolgenoot ten gevolge van mobbing, waarbij de zoon als een van de ‘treiteraars’ werd genoemd. Reden genoeg voor de verbijsterde moeder om Sebastian Meier binnen te vragen, vooral omdat hij een brief bij zich had waarin de school hem vroeg die zaak te onderzoeken.
Thomas N. nam meteen Davin als gijzelaar, dwong de moeder om haar oudste zoon en diens vriendin vast te binden (met materiaal dat hijzelf in een rugzak bij zich had) en verplichtte haar om geld te gaan afhalen uit bankautomaten. De vrouw deed dat, maar sloeg geen alarm, omdat ze dacht dat ze in de gaten werd gehouden. Ze kwam thuis met 1.000 euro en nog eens 10.000 Zwitserse frank (8.500 euro), waarna ook zij werd vastgebonden.
De rest van het verhaal is kort maar dramatisch: Thomas N. vergreep zich aan Davin, maakte daarvan opnames met zijn gsm, sneed de vier aanwezigen de keel over en stak het huis in brand om zijn sporen uit te wissen. Om 11.19 uur, drie uur na de feiten, verwittigde een buur de brandweer toen die rook uit het huis van de Schauers zag komen.
Maandenlang was er geen spoor van de dader. Er waren DNA-sporen en vingerafdrukken, maar 650 tips en een beloning van 100.000 Zwitserse frank (ruim 85.000) euro leverden niets op. Flyers met foto’s van Carla Schauer op het moment dat ze het geld afhaalde bij een automaat bleven zonder gevolg, net als het opvragen van de beelden van dashcambeelden uit auto’s.
Met het geld op vakantie
Volgens de akte van beschuldiging trok Thomas N. na de viervoudige moord op vakantie. Een citytrip naar Parijs, een skivakantie. Voorts gaf hij het geld onder meer uit aan de aankoop van merkkledij en dierenartsrekeningen voor zijn honden.
Maar intussen plande hij wel nieuwe misdaden: op zijn pc zocht hij jongens die leken op Davin. Elf vond hij er. Hij noteerde hun namen, hun scholen, hun woonplaatsen. In januari 2016 begon hij het reilen en zeilen van enkele van hen van dichtbij te volgen. Meerdere keren werd vastgesteld dat hij de gezinnen in kwestie op hun vast toestel had gebeld. En in zijn notaboekje stonden opmerkingen als: ‘Di, 7.40 uur, iedereen thuis en wakker.’ Het scenario zou hetzelfde worden: een brief van de school, een roofoverval, een verkrachting van een minderjarige, moord en brandstichting.
Op 11 mei 2016 nam hij de wagen van zijn moeder en reed naar zijn volgende slachtoffers. Om een nog onbekende reden zag hij van zijn plan af. De dag nadien werd Thomas N. opgepakt.
Hoe kwam de politie bij de verdachte uit?
Dat is nooit echt bekendgemaakt. Er is een gsm-onderzoek geweest, waarbij de gegevens van ongeveer 30.000 gsm-gebruikers werden onderzocht die zich op de bewuste 21 december 2005 in de buurt van het bewuste huis bevonden.
Op 12 mei 2016 werd Thomas N. opgepakt in een Starbucks in Aarau, een stadje nabij Rupperswil. Hij verzette zich niet, er is een match met het DNA en de vingerafdrukken. Hij legde dezelfde dag nog bekentenissen af. De man werd al drie dagen intens geschaduwd. Bij een huiszoeking werd in een rugzak materiaal gevonden om slachtoffers vast te binden.
Wat werd sindsdien over de dader bekend?
Dat hij op zijn minst een dubbelleven leidde. Thomas N. was vooral bekend als een man waarop niets aan te merken viel. Hij woonde met zijn moeder in Rupperswil, op enkele honderden meters van het huis van zijn slachtoffers. Zij geloofde hem in alles wat hij zei. Als hij vertelde dat zijn studies geschiedenis waren afgesloten en hij doctorandus is aan de universiteit van Bern, geloofde ze dat. Eigenlijk had hij zijn rechtenstudies afgebroken en was hij met even weinig succes aan een opleiding tot arts begonnen. Vijf keer begon en stopte hij met hogere studies.
Hij stelde zelf getuigschriften van universiteiten op en vervalste handtekeningen van rectoren en decanen om die meer bewijskracht te geven. Een naamkaartje maken en een brief van een school opstellen, was dus voor hem een makkie.
Wat ook gevonden werd: de pedofiele collectie van Thomas N. Op zijn pc, op memory sticks en een externe harde schijf werden 1.000 video’s en meer dan 10.000 foto’s met kinderporno aangetroffen.
En nu het proces
Het proces opende vandaag in Lenzburg, onder immense belangstelling. 65 journalisten, enkele duizenden nieuwsgierigen hebben zich gemeld. Per zitting worden maar 35 ‘ramptoeristen’ toegelaten.
Omdat de gerechtszaal van te klein werd bevonden, is uitgeweken naar een andere zaal. De eerste dag stond in het teken van de persoonlijkheid van Thomas N. Psychiaters mochten vandaag hun beeld van de dader schetsen.
Zij hadden het over een zware persoonlijkheidsstoornis, over het leven in een schijnwereld, over het vasthouden aan een systeem dat hijzelf had gecreëerd. En de vraag blijft hoe Thomas N. in anderhalf jaar tijd kon veranderen in iemand die de buren ging verwittigen dat hij met vrienden in de tuin naar het WK voetbal ging kijken en het er misschien luidruchtig kon aan toegaan, naar een meervoudig roofmoordenaar en pedofiel. Thomas N. zelf vroeg om een therapeutische straf, geen celstraf. Een therapie kan, maar zal minimaal tien jaar duren, reageerde een van de psychiaters.
Renate Senn, de advocate van de beklaagde, zei in haar openingswoord dat ze het niet nodig vindt de beelden die haar cliënt maakte op 21 december 2015 tijdens de zitting te tonen.
Bronnen: nzz.ch, tagesanzeiger.ch, blick.ch
Fotoverhaal
Verkiezingen in Rusland
De supporters van de kandidaten
Zondag kiezen de Russen een opvolger voor Poetin. (Spoiler: ze gaan Poetin kiezen.) Het persbureau Reuters trok door Rusland en interviewde de grootste fans van Poetin en zijn tegenkandidaten.
taalkundig
Cursus West-Vlaams voor beginners
Gaje gie vandenoen komme kuusjhn?
Wie in Vlaanderen komt wonen, moet Standaardnederlands leren. Maar wat als je in een uithoek van het land belandt en je buren of collega’s alleen dialect praten? ‘Daarom organiseren we nu lessen West-Vlaams voor beginners’, zegt het OCMW van Gistel.
Myrte De Decker
De cursus is een initiatief van het OCMW van Gistel. Dat kreeg vorige week nog kritiek op een andere cursus die er in het lokale dienstencentrum georganiseerd wordt: basislessen Arabisch. Vlaams minister van Inburgering Liesbeth Homans (N-VA) reageerde scherp omdat enkele personeelsleden zich hadden ingeschreven. ‘Dat OCMW-medewerkers zich nu de moedertaal van cliënten eigen maken om te kunnen communiceren, is iets wat ik absoluut verwerp’, klonk het.
Waarom?
De cursus West-Vlaams is natuurlijk niet voor de personeelsleden maar gericht op nieuwkomers. Ze leren bij hun integratie wel Standaardnederlands, maar begrijpen daarom het West-Vlaamse dialect nog niet. ‘Het probleem kwam aan het licht toen een van onze poetsvrouwen, afkomstig uit ex-Joegoslavië, buitenshuis aan de slag ging’, zegt OCMW-voorzitster Annie Cool (CD&V). ‘Haar Nederlands is goed, maar toch begreep ze de – vooral – oudere klanten moeilijk. Zij spreken amper Standaardnederlands.’
Hoe?
‘Poetsen, een ontmoeting op straat of naar de winkel gaan: ik geef mijn lessen per thema’, zegt docent Roland Desnerck, die ook het Oostends Woordenboek samenstelde. ‘Maar ik leg hen bijvoorbeeld ook uit dat wij de G-klank als een H uitspreken. De cursisten moeten daarom zelf veel spreken. Als ze iets niet begrijpen, maak ik een tekening op het bord. En ze mogen natuurlijk ook onderling voor elkaar vertalen.’
Moeilijk en complex
Gemakkelijk is het niet, geeft Desnerck toe. Er is immers niet één West-Vlaams dialect. ‘Ik moet dus opletten welke woorden ik gebruik. Het niveau van alle cursisten varieert ook sterk.’
Maar moeten nieuwkomers dan niet vooral het Standaardnederlands goed beheersen? ‘Het is positief dat zulke lessen focussen op het reële taalgebruik’, zegt onderzoekster Chloé Lybaert (UGent), die het fenomeen onderzoekt. ‘Maar de cursisten moeten dan twee variëteiten leren: het Standaardnederlands en het dialect. Die kunnen soms erg van elkaar verschillen. Cursisten moeten daar klaar voor zijn. Anders wordt het wel erg complex.’
Bovendien zijn ook de nieuwkomers zelf verdeeld. Volgens Lybaert vinden sommigen dat ze alleen onze standaardtaal moeten kennen, want met die taal kunnen ze bij iedereen terecht. Anderen zien net de voordelen van de lokale taal in.
Vraagje: op welke snelweg staat elke dag rond zes uur ’s morgens al een file? De E313 tussen Luik en Antwerpen is het juiste antwoord. Het is dit jaar precies zestig jaar geleden dat koning Boudewijn met een vrolijke optocht het allereerste afgewerkte deel van die E313 feestelijk inreed. Ook toen was de snelweg al een zorgenkindje.
Hans Otten
Toen de overheid eind jaren veertig voor de eerste keer begon na te denken over hoe ze het toenemende zware vrachtvervoer tussen Antwerpen en Luik, en bij uitbreiding het Duitse Ruhrgebied, vlotter kon laten verlopen, lag een alternatieve route op tafel.
‘De snelweg moest er komen omdat de steenwegen in de Kempen op termijn onvoldoende zouden zijn voor het verkeer tussen de industriezones’, zegt Rien van de Wall, die als historicus tijdens zijn studies een eindwerk maakte over de geschiedenis van het Belgische snelwegennet. ‘Walen en Brusselaars wilden het tracé tussen Antwerpen en Luik liever via de hoofdstad en niet via de Kempen laten verlopen. Het zou goedkoper zijn, omdat er op dat moment met de A12 al een snelle verbinding was tussen Brussel en Antwerpen.’
Het duurde nog tot 1956 vooraleer toenmalig minister van Openbare Werken Omer Vanaudenhove de knoop doorhakte en besliste om het tracé door het zuidelijke deel van de Kempen te trekken. De economische ontwikkeling van Limburg en vooral de ontsluiting van de legerbasis in Leopoldsburg vormden daarbij de doorslaggevende argumenten. Het verklaart meteen waarom de E313 pas in Ham plots de knik richting zuiden maakt.
Zijn inschatting dat de aanleg van de snelweg twaalf maanden zou duren, geeft aan dat voor de minister het werk had onderschat. Pas op 6 november 1964, acht jaar na de eerste spadesteek in Wommelgem, schudde koning Boudewijn aan de grenspost in Eynatten de hand van de Duitse bondspresident Heinrich Lübke (dat gedeelte richting Duitse grens is ondertussen deel van de E40). De aanleg gebeurde in afzonderlijke wegvakken, waarbij het stuk tussen Wommelgem en Herentals-West (Grobbendonk) als eerste aan de beurt kwam. Nadat het tracé in 1958 was afgewerkt, kwam de verbinding met Ham aan de beurt.
De bijnaam van de E313? De abortusweg
Er lijkt er wel een vloek over de aanleg van de tweede autosnelweg van het land te hangen. Vangrails en wegverlichting kende de snelweg niet tot ergens in de jaren zeventig, de middenberm was gewoon een opgehoogde zandwal.
Het zijn vooral de gebruikte betonplaten die al snel problemen veroorzaakten. Die varieerden in lengte van zeven tot tien meter, waarbij de wegvoegen niet op dezelfde afstand van elkaar lagen. Dat was vooral met het oog op de geluidsoverlast gedaan. Het voornaamste probleem was dat het wegdek berekend was op het weinige verkeer van de jaren zestig. Dat leverde in de volgende decennia onherroepelijk problemen op wanneer met het vrachtverkeer ook het gewicht van de vrachtwagens toenam. De betonnen platen braken doormidden of vertoonden scheuren, en kwamen in de zomerhitte omhoog.
De toestand was zo erg dat auto’s bij de vleet spatborden, wieldeksels en uitlaten verloren. De hobbelige E313 kreeg al snel de bijnaam van abortusweg. ‘Het was gewoon de slechtste snelweg van ons land, tot de E313 in de jaren negentig een facelift kreeg’, zegt Van de Wall.
Brug stort in
De slechte staat van het materiaal leidde al veel eerder tot een tragedie. Op 13 november 1966 stortte de brug over het Netekanaal in Pulle (Zandhoven) in. De brug was op dat moment acht jaar oud, maar amper twee jaar effectief in gebruik. Onderzoek bracht aan het licht dat de brugpijlers te kort waren. Door ontgronding van de kanaaloevers verloren ze hun draagkracht.
De gevolgen waren dramatisch: acht auto’s stortten in het Netekanaal, met twee dodelijke slachtoffers en zeventien gewonden tot gevolg.
Het duurde anderhalve maand voor het verkeer over een noodbrug kon passeren. Op een definitieve nieuwe brug was het wachten tot 1968.
De eerste files stonden hier
En de files? ‘De E313 is de eerste snelweg in ons land die tijdens spitsuren het slachtoffer werd van verkeersfiles’, stelt historicus Rien van de Wall. ‘Ter hoogte van Wommelgem doken ze rond 1985 sporadisch op.’ Intussen zijn die het grootste leed van de weggebruiker.
interview
Ricky Gervais - tophumorist
Ricky Gervais geeft ons een lesje in beledigen
Vanaf vandaag kunnen Netflix-abonnees genieten van de nieuwste voorstelling van Ricky Gervais (56): met ‘Humanity’ toerde de Britse comedian ruim een jaar langs 130 uitverkochte zalen. Een gesprek over Twitter, Bruce Willis en vrije meningsuiting.
Ewoud Huysmans
Hoe blikt u zelf terug op ‘Humanity’, uw vijfde voorstelling intussen?
‘Ik weet dat ik de laatste ben die daar objectief over kan oordelen, maar ik vond het mijn beste stand-upshow tot nu toe. Het was zeven jaar geleden sinds de vorige en de wereld is op die zeven jaar tijd meer veranderd dan welke zeven jaar ook van mijn leven.’ ‘Het onderwerp was ook juicier dan ik ooit heb gedaan: “Humanity” gaat over comedy en de aanstoot daaraan en met die begrippen speel ik doorheen de show. Ik daag mijn publiek uit om zich beledigd te voelen, maar laat ze tegelijk weten waarom ze zich niet beledigd mogen voelen. Maar de belangrijkste reden waarom het mijn beste show is: het publiek kent mij nu veel beter. Ze weten wat ik doe en waar ik toe in staat ben, dus ik kan vanzelf veel schandelijker zijn.’
Die boodschap van vrije meningsuiting, kunnen lachen met alles, zit als een rode draad door de voorstelling verweven.
‘Het is een onderwerp waar ik de laatste tijd veel over te zeggen heb. Neem nu mijn speech op de Golden Globes. Of mijn tweets. Al vijf jaar moet ik uitleggen: er is niets mis met niet in god geloven. Er is niets mis met tegen stierenvechten zijn. Ik doe niets verkeerds als ik grappen maak over rijke acteurs. Gewoon omdat bepaalde mensen dat niet leuk vinden, maakt nog niet dat ik iets fout doe. De zin die ik zo vaak heb gebruikt, is “just because you’re offended, it doesn’t mean you’re right”.’ ‘De reden dat ik er mij zo in opwind, is omdat die cultuur van aanstoot nemen doorsijpelt in alles wat ik doe. Die cultuur waarin mensen zeggen “ik voel me beledigd” en iedereen meteen begint te panikeren, de BBC zijn excuses aanbiedt, mensen zich anders gaan gedragen ... Terwijl ik denk: “bied verdomme toch geen excuses aan! Als je je beledigd voelt, ga dan ergens anders staan.” Dat wilde ik meegeven, ik wilde een soort van essay brengen over waarom het oké is om te beledigen. En waarom dat niet betekent dat je fout bent. Dat die boodschap is overgekomen, is omdat ik er zo gepassioneerd mee bezig was.’
U haalt in ‘Humanity’ veel klaagtweets aan om uw punt te maken. Is alles erger geworden met de komst van Twitter?
‘Twitter is gewoon een nieuw forum. Het versterkt de stem van de mensen en er zitten veel idioten op Twitter. Het erge aan Twitter is dat mensen dingen zeggen die ze nooit in je gezicht zouden zeggen. Ze kunnen anoniem zijn, ze kunnen dingen verzinnen, ze kunnen er zich veel stoerder voordoen.’ ‘Als je vijftien jaar geleden wilde klagen over iets op tv, moest je pen en papier nemen en nog voor je “Beste BBC” had geschreven, was je het al vergeten en ging je iets anders doen. Nu post je in al je woede meteen een tweet en krijg je meteen furieuze antwoorden terug.’ ‘Twitter is niet waar je in gelooft, maar wat je heel even, in een emotionele impuls, voor een halve minuut denkt. Bovendien is er op Twitter geen manier om ironie aan te duiden, er bestaat geen sarcasme-lettertype. Daardoor is het een mijnenveld.’ ‘Maar het heeft ook een mooie kant. Wetenschappelijk gezien is Twitter is een fantastische steekproef van de mensheid. Als ik in geen tijd duizenden reacties krijg, is dat een weerspiegeling van de menselijke bevolking. Normaal zou zo’n onderzoek wekenlang duren, maar ik krijg de resultaten meteen op mijn smartphone.’
Verliest u dan nooit de hoop in die mensheid, als u weer in een eindeloze discussie bent beland?
‘Ik zal nooit mijn hoop in de mensheid verliezen. Ik denk nog altijd dat de waarheid zal bovendrijven en dat de wetenschap alle onzin zal verslaan. “Science doesn’t give a fuck what you believe.” Als er een meteoor op onze planeet afstevent die alles zal verwoesten, zullen vijf miljard mensen om hun god zitten bidden en zullen er enkele wetenschappers bedenken hoe ze Bruce Willis naar daar kunnen sturen. (lacht)’
Als ik u tijdens de voorstelling zo gepassioneerd een boodschap zie overbrengen, denk ik: die man zou een goede politicus zijn.
‘Eerlijk? Ik zou niet met de compromissen kunnen leven die bij de politiek horen. Ik zou alleen het juiste willen doen en geen water bij de wijn om iedereen tevreden te houden. Ik zou tegen bepaalde mensen moeten zeggen: júllie kan ik niet tevreden houden, want júllie zijn fucking morons! (buldert)’
Comedy dan maar. U hebt Emmy’s, Bafta’s en Golden Globes op de kast staan. Is de druk om met goed materiaal voor de dag te komen niet moordend?
‘Nee, want stand-up is het buitenbeentje van alles wat ik doe. Als je een sitcom schrijft of een film, doe je je best en breng je het uit en daar houdt het verder op. Je kan niet beïnvloeden wat mensen ervan gaan vinden omdat je het nooit meer kan veranderen; het zijn pure kunstvormen.’ ‘Stand-up is meer wetenschap: iets werkt, of iets werkt niet. Het heeft iets van evolutie door natuurlijke selectie. Je publiek kiest je beste grappen. Als een grap niet werkt, gaat die eruit. Als ik uiteindelijk een uur aan materiaal heb dat werkt, werkt dat altijd. Als ik twee shows zou doen, telkens voor 10.000 mensen, en ik zou een grafiek maken van wanneer er gegrinnikt en gelachen wordt, zouden die grafieken er exact hetzelfde uitzien. Ik weet op voorhand al of iets zal werken, want ik ben er eerder al voor afgerekend.’
Is stand-up daarom leuker dan een tv-reeks schrijven of podcasts maken? Op Twitter – waar anders? – omschreef u het voorbije jaar als het beste uit uw leven.
‘Stand-up is echt mijn favoriete bezigheid. Enerzijds is er natuurlijk het creatieve aspect, maar daarnaast heb ik vorig jaar met Jane (zijn partner, red.) zoveel steden kunnen bezoeken. Zalig om er voor en na de voorstelling als toerist rond te wandelen en te genieten van een bord pasta of wat kaas. Mijn leven is nog altijd belangrijker dan dat uurtje stand-up, maar zonder dat uurtje op het podium zou ik zo’n leuk leven niet hebben.’ ‘Als ik niet op het podium sta, zit ik in de zetel Netflix te kijken en een glas wijn te drinken met mijn vriendin en mijn kat. Ik doe iets wat ik geweldig graag doe, en ik word er nog voor beloond ook.’
‘Ik zou het op een dag allemaal eens opnieuw moeten doen’, schreef u er nog bij. Was dat een hint naar een zesde voorstelling?
‘Ik ga eerst nog een reeks maken voor Netflix, die ergens volgend jaar zal uitkomen. Maar daarna wil ik zeker opnieuw gaan toeren. Ik weet nog niet waarover ik ga babbelen, maar ik kan niet wachten om weer een zaal binnen te komen en er gewoon aan te beginnen. Het is een voorrecht dat ik een job heb gevonden waarin ik kan doen en zeggen wat ik wil. Vrijheid van meningsuiting is zo belangrijk in deze wereld.’
Het is bijna 20 jaar geleden dat u doorbrak met ‘The Office’. Hebt u ergens spijt van in uw carrière?
‘Zoals je intussen al wel begrepen hebt, heb ik een boon voor wetenschap. Het vlindereffect is mij dus ook bekend: als ik één ding uit mijn verleden verander, wie weet word ik dan morgen plots wakker in een ziekenhuis? In een wereld die geleid wordt door Trump? (lacht) Nee, serieus: mijn leven kon niet beter gelopen zijn. Alles waar ik als kind van droomde was lachen en gelukkig zijn, dus ik heb wel min of meer mijn perfecte job gevonden.’
Beseft u zelf de impact die uw humor op heel wat generaties heeft gehad? Ik was 16 toen ik ‘The Office’ voor het eerst zag, maar als mijn broer commentaar geeft op mijn schoenen antwoord ik nog altijd met I’m not gonna be wearing the shoes (een quote uit de reeks, red.).
‘(schaterlacht) Ik was 16 toen ik voor het eerst ‘Fawlty Towers’ zag en we deden exact hetzelfde. Zoiets is natuurlijk fantastisch om te horen, nog leuker eigenlijk dan alle creativiteit en het geld.’
Muziekindustrie
Streaming zal in 2018 nog toenemen
Streamen steekt cd-verkoop voorbij
Als u een doorsnee Belgische muziekfan bent, hebt u vorig jaar gestreamd. Waarschijnlijk ‘City lights’ van Blanche of het album Speeltijd van Niels Destadsbader, tenzij het de plaat van het VTM-programma Liefde voor muziek was.
Inge Schelstraete
‘In 2017 moeten Spotify en co. de cd écht naar de kroon kunnen steken’, schreven we toen de Belgian Entertainment Association (BEA Music) vorig jaar haar verkoopcijfers bekend maakte, en dat is ook gebeurd. De totale Belgische muziekverkoop was in 2017 goed voor 73,2 miljoen euro, 1,8 procent minder dan in 2016; daarvan was betalende streaming, dat met 38,6 procent groeide, goed voor een marktaandeel van 41 procent. Downloads verloren wat terrein, van 16 naar 13 procent. Bij de 41 procent van de streaming geteld, waren digitale inkomsten in 2017 dus goed voor 54 procent van de totale inkomsten.
Daarmee staken de totale digitale inkomsten voor het eerst de inkomsten uit de verkoop van cd’s, dvd’s en vinyl voorbij. En werd streaming de grootste speler op de markt, groter dan de cd-verkoop, al was die nog steeds goed voor 37 procent van de totale omzet. Volgens de muziekindustrie zal de streaming nog groeien. ‘In vergelijking met onze buurlanden heeft België streaming trager omarmd’, zegt Pieter Swaelens van BEA Music.
De omslag is snel gegaan. In 2015 was de verkoop van fysieke dragers nog goed voor 63 procent. In 2016 zakte dat al naar 53 procent en vorig jaar zakte het naar 47 procent, een omzet van bijna 31 miljoen euro. De grote verliezer was de cd; vinyl blijft als enige fysieke drager groeien. Met een groei van 24,3 procent was de verkoop van vinyl goed voor een omzet van 6 miljoen euro, 8 procent van de totale muziekverkoop.
Albumlijst kleurt Vlaams
Naar wie luisterden we, op Spotify, Apple Music of Deezer? Bij de albums regeerde Ed Sheeran ook in België oppermachtig: zijn plaat Divide stond bovenaan de lijst van Ultratop. De volgende zeven platen waren van Belgische makelij: Liefde voor muziek stond op twee, daarna kwamen Niels Destadsbader, Clouseau, Oscar and the Wolf, Bazart, Bart Peeters en K3. The XX en The War on Drugs vervolledigen de lijst. Bij de singles was ‘City lights’ van Blanche, op nummer zes, de enige Belg. Ed Sheerans ‘Shape of you’ stond op één gevolgd door ‘Despacito’ van Luis Fonsi en Daddy Yankee. Chainsmokers & Coldplay, nog eens Sheeran, Shawn Mendes, Jax Jones, Clean Bandit, Jonas Blue en Boef vervolledigden de top tien.
DE MENING
TINNEKE BEECKMAN IS FILOSOFE, SCHRIJFSTER EN COLUMNISTE
We mogen meer verwachten van een gratis boek
Gezien de feiten, de novelle van Griet Op de Beeck, wordt als boekenweekgeschenk gratis aan de klant gegeven zodra die 12,50 euro aan boeken besteedt. Critici sabelden het boek al neer: oppervlakkig, voorspelbaar, vol clichés. De reacties zijn jammer voor Op de Beeck, de eerste Vlaamse vrouw die het boekenweekgeschenk mag schrijven.
Ach, zo’n gratis geschenk hoeft geen wereldliteratuur te zijn, klinkt het. Onzin. Als een restauranthouder je een gratis aperitief laat proeven, verwacht je ook geen smakeloos wijntje.
Los van de polemiek rond dit boek, duikt hetzelfde dilemma op in de film-, televisie- en theaterwereld: leg je de lat wat hoger, maar dreig je minder mensen te bereiken? Of probeer je het grotere publiek aan te spreken, al verschijnt een middelmatig werk? Voor de liefhebbers is dit een vals dilemma: zodra de kwaliteit daalt, hoef je niet meer succes te verwachten.
Literair uitmuntend werk kan populair zijn: Tolstoj, Zola en Steinbeck schreven bestsellers in hun tijd, en heel wat Nederlandse en Vlaamse auteurs deden dit evengoed. Omgekeerd hoeven schrijvers die weinig verkopen – en zo zijn er wat – niet noodzakelijk de lezers van een gebrek aan smaak te beschuldigen.
De zaak illustreert een dieper probleem: de boekensector is in de ban van het commerciële. Je kan het de uitgevers en boekhandelaren amper kwalijk nemen. Hun boekhouders en managers zwaaien regelmatig met cijfers. Een redacteur van een grote uitgeverij vertelde me dat de redactie elke dag de lijst met de vijftig best verkopende boeken doorgestuurd krijgt. Elke dag! Probeer je hoofd dan maar bij ‘de literatuur’ te houden.
Voor het boekenweekgeschenk heeft De Groene Amsterdammer de beste suggestie. Het weekblad stelt voor om een anonieme novelle te selecteren. Vroeger was dat blijkbaar het geval. Dan gaat de aandacht vanzelfsprekend meer naar de kwaliteit van het werk. En dan krijgen minder bekende schrijvers de kans om hun talent te tonen. Want ook dat komt in het gedrang wanneer het pecuniaire doorweegt.
Zo verscheen Oeroeg van Hella Haasse vroeger als anoniem verdeeld boekenweekgeschenk. Dat werk is – daarover kan iedereen het wel eens zijn – een fantastisch verhaal, dat generaties lezers heeft aangesproken, verfilmd is en bewerkt werd voor het theater.
Maar deze oplossing hoeven we niet te verwachten. Nu zwaait de slinger de andere kant uit: auteurs met wat sterrenstatus hebben een streepje voor. Dat heeft met het verdienmodel te maken. Iemand als Griet Op de Beeck, die stapels boeken verkoopt, redt de financiële balans van haar uitgeverij. Zo raakt het moeilijke segment nog in de boekhandel. Maar het is een broos evenwicht.
?
Serieus?
verhalen die bizar genoeg echt waar zijn
Hoe ver mag een biologieles gaan?
U weet hoe dat gaat in de natuur. Dertig hertjes staan te grazen in de wei tot een paar wolven langskomen. Die vallen aan en het oudste of het kleinste of het misvormde hert overleeft het niet. Natuurlijke selectie. Robert Crosland, leraar in Idaho, wou dat principe uitleggen in de biologieles. Hij wou ook laten zien dat bepaalde waterschildpadden niet alleen blaadjes eten. En dus gaf hij de klas-schildpad een levend hondje te eten. Een misvormd hondje dat sowieso niet lang zou leven. Interessant, zo vonden de leerlingen. Maar ook een beetje eng. En toen ze dat thuis vertelden, was het hek van de dam. Er loopt nu een onderzoek tegen de man. ‘Hij liet de kinderen kijken naar een onschuldige puppy die gilde en jankte omdat het diertje levend werd opgegeten’, luidde de klacht van een van de ouders. Voorlopig is het nog niet helemaal duidelijk of de ‘moord’ gebeurde in het kader van de biologieles of achteraf als extraatje voor de geïnteresseerde leerlingen.
Lego zoekt een Master builder
U spreekt een mondje Engels en u speelt graag met Lego, dan valt er geld te verdienen in het Legoland Discover Centrum in Birmingham. Daar wordt namelijk een ‘Master Model Builder’ gezocht: iemand die nieuwe creaties kan bedenken met Lego, die demonstraties kan geven, die nieuwe producten kan testen en die niet bang is om zijn talenten te tonen voor een groot publiek. De exacte jobomschrijving vindt u hier. U verdient zowat 30.000 euro per jaar. Voor u te enthousiast wordt: er hebben zich al vijfduizend werkzoekenden gemeld.
Voetballer weet het goede doel staan
Lennart Thy, spits bij de Nederlandse voetbalclub VVV, kan er dit weekend niet bij zijn wanneer zijn club tegen topclub PSV moet spelen. De Duitse aanvaller stond zeven jaar geleden DNA af om later iemand met bloedkanker te kunnen helpen. Recent bleek dat Thy een DNA-match heeft met een leukemiepatiënt, meldt De Telegraaf. De Duitse voetballer heeft besloten om mee te werken aan het doneren van bloed, om zo een stamceltransplantatie mogelijk te maken. Thy mist daardoor deze week de trainingen en zaterdag de match.
Foute vlag
Drie medewerkers van het Rotterdamse installatiebedrijf Spindler hebben bij het werken aan een gebouw bij het Amstelstation in Amsterdam een vlag van de Rotterdamse voetbalclub Feyenoord aan de bovenste etage opgehangen, zo meldt de Amsterdamse tv-zender AT5. ‘Overal waar ik kom, hang ik een vlaggetje, hoor. Kan me niet schelen waar het is,’ zei een van de betrokkenen. De directie van het installatiebedrijf kon er niet om lachen en liet het doek meteen verwijderen. We willen geen miserie met Ajax-fans, oordeelde de baas. De drie mogen hun job behouden maar werken niet meer aan het project in Amsterdam.
Klein landje, dat Canada
Koning Filip en koningin Mathilde brengen een staatsbezoek aan Canada. Gisteren plantten ze een boom in de tuin van Rideau Hall, de ambtswoning van de Canadese gouverneur-generaal.
‘Is dat nu een weer om bomen te planten?’, sakkert onze vorst een dag later nog. ‘Er ligt hier sneeuw, het vriest stenen uit de grond.’
‘Dat niet alleen’, zegt Mathilde. ‘Heb je het gezien?’
‘Dat ze een Duitse vlag hadden opgehangen in plaats van een Belgische? Natuurlijk heb ik dat gezien. Maar wat kon ik doen? De oorlog verklaren?
‘Te veel eer, schat.’
‘Gelukkig dat de kleuren tenminste nog klopten. Wat ik erger vond, is dat die Minister van Erfgoed op het allerlaatste moment onze ontmoeting afgelastte.’
‘Omdat haar vliegtuig een noodlanding moest maken, zogezegd? Heb je ooit een slapper excuus gehoord? Heb je het trouwens gezien?’
‘Dat ze lekker warm binnen vanachter een gordijn stond te piepen? Natuurlijk heb ik dat gezien. En ondertussen stond de koning der Belgen in de vrieskou in de tuin te klussen.’
De koningin toont een spottend grijnslachje: ‘Je zal bedoelen: de vrouw van de koning der Belgen stond in de tuin te klussen. Jij hebt je handen niet vuilgemaakt, schat.’
‘Als staatshoofd mag ik nu eenmaal geen onnodige lichamelijke risico’s nemen. Punt is: wij komen helemaal van de andere kant van de wereld, we brengen zeven ministers, honderd bedrijfsleiders, Geert Bourgeois en een doos pralines mee en dan neemt die eerste minister Trudeau niet eens de moeite om zijn vakantie te onderbreken. Waar zat die gast?’
‘In Florida met zijn kinderen, naar het schijnt.’
‘Met alle respect: klein landje, Canada.’
‘Niet als je het moet stofzuigen, schat.’
De vorst kreunt miserabel: ‘Werkelijk? Is dat wat die Canadezen vandaag op het programma hebben gezet?’
Terzake heeft aandacht voor de relatie tussen het Verenigd Koninkrijk en Rusland in de nasleep van de vergiftiging van de ex-spion Sergej Skripal en voor Rex Tillerson die vervangen wordt door Mike Pompeo als Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken.
Canvas, 20.30 uur
De afspraak
Donald Trump vervangt Rex Tillerson als minister van Buitenlandse Zaken door CIA-baas Mike Pompeo. Willy Claes (SP.A), gewezen secretaris-generaal van de Navo, geeft duiding. Over de spionagerel tussen Groot-Brittannië en Rusland gaat het met Mo-journalist Christophe Clerix en professor Lien Verpoest, Rusland-kenner.
Canvas, 21.15 uur
Magda Goebbels. La première dame du IIIème Reich
Magda Goebbels (1901-1945) was de echtgenote van Joseph Goebbels, de minister van Propaganda van Adolf Hitler en een van de belangrijkste figuren van nazi-Duitsland. In navolging van haar man was Magda, die vaak de ‘First Lady van nazi-Duitsland’ werd genoemd, een trouwe aanhanger van Hitler en diens ideologie. In april 1945, wanneer Berlijn op het punt staat te vallen, trekt ze zich samen met haar gezin en Hitler terug in de Führerbunker. Op 1 mei, een dag na de dood van Hitler en Eva Braun, dient ze haar zes kinderen een cyanidecapsule toe en pleegt ze vervolgens samen met haar man zelfmoord. Hoe komt het dat de jonge en geëmancipeerde Magda, die zelf een Joodse stiefvader had, op korte tijd zo radicaal werd? Aan de hand van getuigenissen van nabestaanden en interviews met specialisten reconstrueert documentairemaker Antoine Vitkine haar levensloop.
Canvas, 22.10 uur
De ideale wereld
Otto-Jan Ham en Jan-Jaap van der Wal ontvangen Sarah Vangeel.
NPO2, 23.20 uur
Hiroshima: the aftermath
De atoombom op Hiroshima op 6 augustus 1945 luidde het begin van een nieuw tijdperk in. De bom doodde niet alleen meer dan 100.000 mensen, maar ze betekende ook het einde van de Tweede Wereldoorlog en het begin van het nucleair tijdperk. Gewapende conflicten, de internationale politiek en de veiligheid van de hele mensheid zouden nooit meer hetzelfde zijn. Met prachtige archiefbeelden, visuele technieken, een arsenaal aan bronmateriaal en sterke getuigenissen. Overlevenden die nog nooit getuigd hebben, herbeleven de gevolgen op de grond, in combinatie met nooit eerder uitgebracht overheids- en militair materiaal en beelden uit de archieven van NHK.
<p>Film</p>
Zes, 20.35 uur
Eddie (5,1)
Sportkomedie met Whoopi Goldberg, Frank Langella, Dennis Farina en Richard Jenkins. Eddie is dol op basketbal en mist geen enkele wedstrijd van haar favoriete team. Op een dag wordt ze door de supporters gekozen om bij de slechtste ploeg van de reeks als proeftrainer te werken. De directeur ziet echter dat ze heel wat meer in haar mars heeft en wil haar aannemen als echte trainer. De spelers zijn echter niet zo happig op een vrouwelijke coach.
Caz, 20.40 uur
Vertical limit (5,9)
Actiethriller met Chris O’Donnell, Bill Paxton, Robin Tunney en Stuart Wilson. De jonge bergbeklimmer Peter Garrett begint aan een gevaarlijke en buitengewone reddingsoperatie naar de K2, de tweede hoogste bergtop ter wereld. Peter moet zijn eigen leven op het spel zetten om dat van zijn zus Annie en haar team te redden. Jaren geleden werden broer en zus Garrett al het slachtoffer van een afschuwelijk klimongeval. Peter moest toen een levensbepalende keuze maken: enkel door het beveiligingstouw van zijn vader door te snijden, kon hij zijn eigen leven en dat van zijn zus redden. Na het dodelijke incident heeft Peter zich teruggetrokken en zich gespecialiseerd in natuurfotografie. Annie daarentegen wou de droom van haar vader waarmaken en de hoogste toppen ter wereld beklimmen. Nu zit ze gevangen in een graf van ijs, op een hoogte waar het menselijke lichaam niet lang kan overleven. Elke seconde telt.
VTM, 22.50 uur
Speed (7,2)
Actiefilm met Keanu Reeves, Dennis Hopper, Sandra Bullock en Joe Morton. Jack Traven is een jonge politieagent die bij de opsporingsbrigade van LA werkt en op wie regelmatig een beroep gedaan wordt in crisissituaties. Naast zijn moed en waaghalzerij, beschikt Jack ook over een buitengewoon inzicht in de mentaliteit van misdadigers. Samen met zijn partner, Harry, vormt hij een van de efficiëntste teams van de politie van LA. Op een dag krijgen Jack, Harry en hun collega’s af te rekenen met Payne, een gepensioneerde bomexpert, die een losgeld van honderdduizenden dollars eist. Payne heeft een bom geplaatst in een bus die hij vanop afstand tot ontploffing kan brengen. Zodra de bus harder dan 80 km/uur gaat rijden, wordt de bom scherpgesteld. Daalt de snelheid daarna onder de 80 km/uur, dan ontploft de bom. De bus verlaten, is ook uitgesloten.
De quoteringen zijn ontleend aan de filmsite IMDb.
Er kan hier en daar nog wat regen vallen en in de Hoge Venen smeltende sneeuw. Volgende nacht wordt het meestal droog met vaak lage wolken. Geleidelijk verschijnen er lokale opklaringen vanaf de Franse grens en mogelijk enkele (aanvriezende) mistbanken. Afhankelijk van de breedte van de opklaringen schommelen de minima tussen 0 en +4 graden. De overwegend zwakke wind krimpt van westelijke naar zuidelijke richtingen.
Morgen
Lokaal is er kans op mist. Daarna krijgen we overal rustig en droog weer met wolken en soms opklaringen. De maxima liggen tussen 8 en 10 graden in de Ardennen en 12 tot 13 graden in Laag- en Midden-België, bij een zwakke tot matige wind uit zuid tot zuidoost.
Volgende dagen
Donderdag bereikt een nieuwe storing onze streken. Die zal ook vrijdag over ons land blijven slepen. Het worden grijze dagen met perioden van regen of buien. Het blijft wel zacht, met donderdag maxima in de buurt van 13 of 14 graden, vrijdag 10 of 11 graden.