Het parket van Halle-Vilvoorde is op eigen initiatief een gerechtelijk onderzoek begonnen naar de bedreigingen tegen advocaat Sven Mary en zijn gezin. De meldingen over bedreigingen komen zowel in Nederlandstalige als Franstalige media aan bod. In Het Laatste Nieuws is sprake van een veertigtal mails waarbij ook zijn twee dochters worden geviseerd. ‘Uw kinderen zouden zelf moeten ontploffen’, citeert de krant een van de verwensingen die Mary te lezen kreeg sinds hij donderdag aanvoerde dat het proces-Abdeslam ongeldig is door een procedurefout.
Coucke heeft ‘alle vertrouwen’
Marc Coucke, de oprichter van Omega Pharma, zegt op de sociale netwerksite Twitter ‘alle vertrouwen’ te hebben in de uitkomst van de monsterclaim van farmareus Perrigo tegen hem. ‘Zeer vervelend natuurlijk, maar verdediging/tegenclaim worden minutieus uitgewerkt’, klinkt het.
Het Amerikaanse Perrigo eist 1,9 miljard euro van Coucke en het financieel fonds Waterland Private Equity wegens fraude bij de verkoop van Omega Pharma. Coucke spreekt van ‘Amerikaanse toestanden in België’. Wegens de omvang en het complexe karakter van het dossier zal het naar verwachting tot 2021 duren voor Coucke weet of Perrigo gelijk krijgt. Tot dan hangt de claim als een molensteen om de nek van Coucke, die in theorie zijn volledige vermogen riskeert.
Gatz vraagt politie om respect voor culturele organisaties
Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz (Open VLD) vraagt de politie respectvol om te gaan met culturele organisaties en verenigingen. ‘En niet zo brutaal en gewelddadig zoals dat bij de inval bij Globe Aroma het geval was.’ Vrijdag kreeg die vzw het bezoek van de Brusselse politie en enkele controlediensten. Die voerden een inspectie uit in het kader van de vzw-wetgeving. Een tiental van de aanwezigen bleek geen identiteitspapieren te kunnen voorleggen. Zeven mensen werden opgepakt. Gatz erkent dat de diensten het recht hebben om controles uit te voeren, ook bij culturele organisaties. Maar het kan volgens de minister niet de bedoeling zijn dat cultuurhuizen of verenigingen de identiteit van hun bezoekers dienen na te gaan, noch dat de politie doelgericht overgaat tot de aanhouding of uitwijzing van mensen die geen geldige verblijfspapieren kunnen voorleggen.
Vleesleverancier Colruyt en Delhaize beschuldigd van dierenmishandeling
Delhaize en Colruyt zetten de samenwerking met de Spaanse vleesgigant El Pozo tijdelijk stop na de beschuldigingen van dierenmishandeling. Dierenrechtenorganisatie Animal Equality en de Spaanse tv-zender La Sexta hadden beelden gemaakt bij die Spaanse vleesproducent.
Er zijn varkens te zien met abcessen, misvormingen, geïnfecteerde wonden en dergelijke. Dode varkens liggen te ontbinden tussen levende soortgenoten. Ook de afvalcontainers van het bedrijf puilen uit met kadavers. Dierenrechten Animal Rights heeft het over ‘onvoorstelbaar dierenleed’.
Volgens El Pozo voldoet de fokkerij echter aan de Spaanse en Europese wetgeving. Volgens het bedrijf gaat het om varkens met aangeboren ziekten of misvormingen die apart staan om hun gezondheidstoestand te monitoren.
Twee doden bij vliegtuigcrash in Hasselt
In Hasselt is een sportvliegtuigje dat was opgestegen in het West-Vlaamse Wevelgem, neergestort. De twee inzittenden zijn daarbij om het leven gekomen, zegt de lokale politie. Over de omstandigheden van het ongeval is maar weinig bekend. Volgens Het Belang van Limburg vloog de piloot in de hoogspanningskabels.
Carnavalist verdronken in Aalst
Vanmorgen rond halfzes zag getuigen in Aalst dat een carnavalist vlakbij de feestzone in de Dender terechtkwam. Ze probeerden de man een reddingsboei toe te gooien, tevergeefs. Er werd onmiddellijk alarm geslagen. Een duikteam van de brandweer ging aan het werk met sonarboten, de federale politie schakelde een helikopter in. Vanmiddag werd het lichaam gevonden.
De omstandigheden van het ongeval en de identiteit van de vermiste persoon zijn nog niet bekend.
Nederlandse minister loog over ontmoeting met Poetin
In Nederland is ophef ontstaan over uitspraken van minister van Buitenlandse Zaken Halbe Zijlstra. Die waarschuwde in 2016 voor een oorlog met Rusland en vermeldde daar toen bij dat hij in 2006 in de datsja van Russisch president Vladimir Poetin gehoord had hoe Poetin het over zijn plannen voor een Groot-Rusland zou hebben gehad. De Volkskrant bracht vanochtend het nieuws dat Zijlstra toen gelogen heeft over die ontmoeting. Zijlstra blijkt het verhaal van iemand anders geleend te hebben, geeft hij nu toe. Hij blijft er bij dat de ‘inhoud van de boodschap’ klopt en dat hij ‘geen desinformatie heeft verspreid’.
De leugen dateert van voor zijn ministerschap, maar de oppositie wil een debat over de positie van Zijlstra.
Vliegtuig ontplofte nadat het de grond had geraakt
Het Russische passagiersvliegtuig dat gisteren in de regio rond Moskou neerstortte, ontplofte pas nadat het de grond had geraakt. Volgens de onderzoekers was er geen sprake van brand aan boord en was het toestel net voor de inslag intact. De oorzaak van de ramp is nog niet duidelijk. De onderzoekers vermoeden dat het ongeval te wijten is aan een menselijke fout, een technisch falen of aan slechte weersomstandigheden.
Bij de crash van het toestel van Saratov Airlines kwamen de 71 inzittenden allemaal om het leven. Voor zover bekend is een meisje van 5 jaar het jongste slachtoffer. Ook haar 32-jarige moeder kwam om het leven.
Rösch 23ste in achtervolging biatlon
Op de Olympische Winterspelen is Michael Rösch 23ste geworden in de 12,5 km achtervolging in het biatlon. Florent Claude werd 57ste. Het goud ging naar de Franse titelverdediger Martin Fourcade.
Kim Vanreusel had vannacht haar olympisch debuut moeten maken op de reuzenslalom skiën, maar wegens de hevige rukwinden werd die wedstrijd uitgesteld tot donderdag.
Snelschaatsster Jelena Peeters liet de 1.500 meter aan zich voorbijgaan wegens ziekte. De Nederlandse Ireen Wüst behaalde op die 1.500 meter haar vijfde olympische titel. In totaal haalde ze al tien olympische medailles (ze heeft ook al vier zilveren medailles en een bronzen plak). Daarmee doet ze beter dan de Duitse Claudia Pechstein, die al negen medailles behaalde (vijf goud, twee zilver, twee brons).
Voetbalbond weigert de prijs van de Vrouwenraad
De Koninklijke Belgische Voetbalbond (KBVB) weigert de Auwch Award voor vrouwonvriendelijkheid en heeft de prijs symbolisch teruggegeven aan de Vrouwenraad. “We gaan niet akkoord met de motivering”, stelt woordvoerder Stefan Van Loock. Vorig jaar moesten de Red Flames het EK voetbal in Amsterdam afwerken in mannentruitjes. Intussen kreeg de Belgische nationale ploeg voor vrouwen een eigen model, maar de Vrouwenraad vindt het een typerend voorbeeld. Doorn in het oog van de Vrouwenraad blijft wel de loon- of premiediscriminatie van de voetbalbond. De KBVB aanvaardt de Auwch Award evenwel niet. ‘De KBVB investeert veel in het vrouwenvoetbal. Dat budget is de voorbije vijf jaar vervijfvoudigd, terwijl de Red Flames eigenlijk zelf weinig inkomsten genereren. Die middelen halen we dus elders. Ook de premies voor de Red Flames zijn meer dan verdubbeld sinds het EK van vorig jaar.’
Analyse
De politieke communicatie van de N-VA
Hoe Jan Jambon de verkiezingen wint
Minister Jan Jambon blijft ‘5.000 procent’ achter zijn kritiek staan op de aanpak van Sven Mary in het proces-Abdeslam. Wat de advocatuur afdoet als populistische praat, ziet hij als een oproep tot zelfreflectie. Het is in elk geval een electorale lokroep.
Jan-Frederik Abbeloos
Leest minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) het linkse politieke tijdschrift Samenleving en Politiek? De kans lijkt klein. Maar zijn kritiek aan het adres van advocaat Sven Mary – ‘een advocaat die in de zaak-Abdeslam op zoek gaat naar een procedurefout: dat is volgens mij twee straten te ver’ – lijkt ingegeven door de raad van de invloedrijke Amerikaanse linguïst George Lakoff in het januarinummer: ‘Wil je verkiezingen winnen, dan moet je het debat framen rond moraliteit, niet rond beleid.’
Hoe verdedigde de woordvoerder van Jambon zijn minister? Juist: ‘De minister heeft ook het recht zijn mening te hebben over de vraag hoe een advocaat, in dit geval Sven Mary, zijn maatschappelijke rol invult. Noem het een moreel standpunt dat de minister heeft ingenomen.’ De populaire radiomaker Sven Ornelis vertaalde dat op Twitter als volgt: ‘De heer Jan Jambon durft te verwoorden wat een groot deel van de mensen aanvoelen.’
Dat Abdeslam zou vrijuit gaan, vloekt met het rechtvaardigheidsgevoel van veel mensen. Jambon geeft aan dat hij op hun lijn zit.
5.000 procent
Zijn critici in de advocatuur lijken plots cynici die de vrijspraak voor Abdeslam zouden toejuichen. Hun argumenten zijn ook technischer. Dat een minister niet zou mogen spreken over een zaak die nog hangende is, dat politici de wetten stemmen waar advocaten zich van bedienen, dat de kans op een eerlijk proces nu geschaad is. Kortom: Jambon zou de scheiding der machten niet respecteren. Voor juristen een serieus vergrijp, voor veel burgers een abstracte kwestie. Vandaar ook de verdenking van Joris Van
Cauter op Radio 1: ‘Ofwel heeft Jambon geen besef van onze institutionele architectuur. Ofwel trekt hij zich er niets van aan en speelt hij in op de onderbuik van het kiespubliek. Beiden zijn even problematisch.’
Op het kabinet van Jambon bekijkt men dat anders. De minister blijft ‘5.000 procent’ achter zijn uitspraken staan, valt er te horen. ‘Hij toonde moreel leiderschap in een belangwekkende kwestie. Uiteraard mag elke advocaat zich bedienen van alle rechtsmiddelen. De vraag is hoe hij dat doet. Dit was een oproep tot een ethische reflectie, meer niet. Dat wegzetten als een aanval op de scheiding der machten, is te gemakkelijk.’
Onderbuik
Bij de N-VA vindt men het trouwens niet onlogisch dat er rekening wordt gehouden met de onderbuik. ‘De onderbuik heeft ook een relevante mening, waarom zou die minder waard zijn dan wat jouw verstand je influistert,’ liet een Kamerlid van de N-VA zich al tijdens de ‘terreurzomer’ van 2016 ontvallen. Toen kwamen er vooral wetgevende ballonnetjes die juridisch rammelden, tot ongenoegen van de legalisten in de partij onder wie Hendrik Vuye. Uiteindelijk mocht Vuye opkrassen. Sindsdien durft niemand bij de N-VA nog op tijd aan de rem trekken, vreest het Kamerlid. Rechters zijn al wereldvreemd genoemd, sommige advocaten worden vandaag tegenover het algemeen belang geplaatst.
Zaken juridisch aftoetsen lijkt ook ondergeschikt aan het tonen van daadkracht. Het tekent ook de aanpak van staatssecretaris Theo Francken (N-VA) op asiel en migratie. Het Hof van Cassatie en het Commissariaat Generaal voor de Rechten van de Mens stelden vast dat Soedanezen te onvoorzichtig zijn uitgewezen. De oppositie feliciteert zich met het feit dat ze daar eerder voor waarschuwde. Maar ondertussen kan Francken zich tijdens zijn optredens te lande verder profileren als de man die ‘zijn handen zal blijven vuilmaken’, zelfs al zijn niet alle regeltjes gevolgd. ‘Juridisch gezien heeft de oppositie gewonnen, politiek gezien Francken’, noteerde de liberale blogger Andreas Tirez vandaag daarover in De Standaard.
Zorgen delen
Hoe bewust bespeelt de N-VA de onderbuik? Redelijk bewust, als we Francken mogen geloven. ‘Als wij hier communiceren, toetsen wij dat vaak af aan de principes die Haidt vermeldt,’ gaf hij een klein jaar geleden toe in een interview in De Morgen. Het gaat dan over Jonathan Haidt, een Amerikaanse sociaal psycholoog die in zijn bestseller The Righteous Mind aanstipte dat mensen zich sterk laten leiden door hun morele principes. Hij gebruikt de metafoor van de olifant en zijn ruiter. De ruiter (de ratio) denkt dat hij het voor het zeggen heeft, maar het is de olifant – jawel, het buikgevoel – die de koers uitzet. Linkse kiezers hechten daarbij vooral belang aan principes zoals eerlijkheid en zorg, rechts aan loyauteit en autoriteit. Het zijn morele principes die de N-VA actief in de markt zet.
Recent prees Francken ook The Political Brain van Drew Westen. ‘De mensen willen ook horen of ik hun zorgen deel. Daar gaat het over. Dat is de essentie van politiek: voel je de pijn?’ Niet alleen zeggen wat u denkt, maar ook voelen wat u voelt. Jambons aanvoelen is op dat punt goed ontwikkeld. Een dode transmigrant tijdens een politionele actie is ‘spijtig’, allochtone jongeren die keet schoppen in Brussel zijn ‘onaanvaardbaar’. En dan waren er de veelbesproken uitspraken over ‘dansende moslims na de aanslagen in Brussel’ en ‘de exponentiële stijging van Soedanezen sinds de repatriëringsstop’. Twee keer niet te checken, maar twee keer raak geschoten in de onderbuik. Emotionele boodschappen die appelleren aan loyauteit en autoriteit, die waarachtig klinken, waardoor ze niet noodzakelijk ook waar moeten zijn.
Gezocht: linkse populist
De strategie diende in oorsprong om de rechterflank af te dekken, waar het Vlaams Belang tot voor kort zowat het monopolie had in het masseren van de onderbuik. Maar ondertussen houdt de aanpak ook de andere partijen op afstand. CD&V-voorzitter Wouter Beke werpt zich vanuit het centrum op als de anti-populist. Populisten zijn de Houdini’s van de politiek, vindt Beke: die goochelen met simplistische oplossingen voor complexe problemen. Ze handelen in angst, eerder dan in hoop. Maar zijn daar succesvol mee, moet de christendemocraat ook vaststellen.
De frustratie is groter op links, waar de stemmen beperkter zijn. Er woedt volop een debat over de te voeren communicatiestrategie. Politicologe Chantal Mouffe pleit al enkele jaren voor een links populisme. ‘Links gelooft dat alleen fascisten het volk op zijn emoties aanspreken, dat het alleen feiten, argumenten, statistieken moet brengen’, zei ze daarover in een interview met dS Weekblad. ‘Maar affecten zijn essentieel voor de politiek. En natuurlijk is een compromis soms nodig, maar het is voor mij altijd maar een stap. Het doel blijft winnen.’ Links is vergeten naast the minds ook the hearts te veroveren.
Mouffe ziet haar theorie bevestigd in het succes van partijen zoals Syriza en Podemos in Zuid-Europa. Ze strijden met een recept dat de PVDA ook in België gebruikt. Termen als ‘Turteltaks’ en ‘graailand’ – de moderne equivalent van de zakkenvullers – mikken ook op de onderbuik, namelijk de centen van de burgers. Meteen ook de reden waarom links nog meer steigert wanneer N-VA-voorzitter Bart De Wever zich opstelt als de behoeder van de sociale zekerheid. Dat mikt rechtstreeks op hun kiezerspubliek.
Factuuroppositie
Ook socioloog Mark Elchardus betwijfelde in Knack of de ‘factuuroppositie’ van de SP.A wel aanslaat – terwijl Steve Stevaert nog niet eens zolang geleden ‘meesterlijk’ aanvoelde wat het Vlaamse electoraat wil. Tegelijk is er bij de sociaaldemocraten – en bij Groen – schroom om vol in ‘de modder’ te duiken. De hoop blijft om zich te kunnen profileren als the voice of reason, schrijft Jan De Zutter, woordvoerder bij de SP.A, in het januarinummer van Samenleving en Politiek. Zelfs al gebeurt dat ‘met feiten en cijfers die de emotionele aantrekkingskracht hebben van een belastingformulier’.
Het was ook het centrale onderwerp van een gespreksavond met voorzitters Meyrem Almaci (Groen) en John Crombez (SP.A) in de Vooruit twee weken geleden. Zowat de hele avond ging het over Bart De Wever en waarom diens keuze tussen open grenzen en sociale zekerheid een valse keuze is. Een hele avond onderwerp van gesprek zijn bij je politieke tegenstanders: dat heet het debat monopoliseren. Het is ook wat Jambon dit weekend, vandaag en mogelijk de komende dagen zal doen.
TECHNOLOGIE
Moeilijkheden bij uitrol 5G-netwerk
Brussel is (alweer) bang van ultrasnel surfen
In een ‘smart city’ is ultrasnel surfen via het 5G-netwerk de norm. Maar in Brussel houden strenge stralingsnormen de uitrol van 5G tegen.
Johan Rasking
Voor Marc Lambotte, de topman van de technologiefederatie Agoria, is de maat vol. ‘Door zijn strenge regelgeving dreigt Brussel de trein van het supersnelle mobiele dataverkeer via 5G te missen’, aldus Lambotte. Dat zal zware gevolgen hebben, waarschuwt Lambotte: ‘Brussel zal daardoor heel wat nieuwe jobs mislopen en innovatieve bedrijven zullen uitwijken naar andere regio’s.’
Agoria herinnert eraan dat de Europese Commissie tegen 2020 in elke lidstaat een grote stad wil met volledige dekking door de nieuwste generatie mobiel internet. ‘In België zou dat Brussel moeten worden, de hoofdstad van Europa. Maar de Brusselse politici treuzelen en het lijkt er sterk op dat Antwerpen en Luik de eerste steden zullen zijn met 5G.’
Brussel dreigt daardoor, volgens Agoria, een ‘technologische en economische achterstand’ op te lopen ‘die niet meer te overbruggen valt’.
De kritiek van de technologiebedrijven komt aan de vooravond van een overleg met de Brusselse gewestregering. Dat overleg moet uitmonden in een investeringspact dat van Brussel een ‘smart city’ helpt te maken. Maar dan is 5G onmisbaar. Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) bevestigt alvast aan De Morgen dat 5G ‘op de agenda van het overleg staat’.
Wat is 5G eigenlijk?
Vandaag is 4G het overheersende netwerk voor mobiel internet. Met 4G is een downloadsnelheid mogelijk van 150 tot 225 mbps (megabits per seconde). Daarmee is 4G al tientallen keren sneller dan de vorige generatie, het 3G-netwerk. En met 5G wordt de downloadcapaciteit opgetrokken tot 1 gigabit of 1.000 megabits per seconde.
Waarom is 5G zo belangrijk?
Omdat de omvang van het mobiele dataverkeer exponentieel toeneemt en er de komende jaren alleen maar toepassingen bijkomen die een sterker en sneller mobiel netwerk vergen. Niet alleen om nog sneller en beter video’s te kunnen oproepen en bekijken op smartphones, maar ook voor de uitbouw van het fameuze ‘internet of things’. Daarbij zijn honderdduizenden toestellen en computers tegelijk met elkaar verbonden wisselen ze data uit. Zoals tussen zelfrijdende auto’s of tussen auto’s en verkeerslichten. Dergelijke intelligente sturing van de mobiliteit, of bijvoorbeeld van de lichtintensiteit van straatlampen, gelden als hoeksteen voor de ‘slimme stad’ of ‘smart city’.
Wanneer komt 5G er?
De Europese Commissie, de telecomoperatoren en de technologische industrie hebben de gemeenschappelijke ambitie om 5G vanaf 2020 of 2021 uit te rollen. Nu zit de 5G-technologie nog in de ontwikkelings- en testfase. Tegen 2020 zullen er ook meer smartphones uitgerust zijn om op 5G te draaien. Nu is dat maar het geval voor een handvol, duurdere modellen. Hetzelfde fenomeen deed zich voor bij de
overgang van 3G naar 4G.
Sinds kort loopt er in Vlaanderen een eerste experiment met 5G, voor de bedrijven op de technologiecampus Corda in Hasselt.
In afwachting zitten we in een tussenfase. Daarbij worden netwerken uitgeprobeerd met 4,5G, wat goed is voor downloadsnelheden tot maximaal 900 mbps. In enkele Vlaamse steden kunnen smartphonegebruikers al een beroep doen op het 4,5G-netwerk, bijvoorbeeld in Antwerpen, Gent, Leuven en Brugge.
Wat is het probleem in Brussel?
Een 5G-netwerk vergt bijkomende of sterkere gsm-antennes. Maar de regionale overheden koppelen voorwaarden aan de toekenning van vergunningen voor gsm-antennes. Zo legt Brussel een stralingsnorm op van 6 volt per meter. Maar die norm laat geen 5G-verkeer toe.
De Brusselse stralingsnorm is bijna zeven keer strenger dan de internationale richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie, die 41,2 volt per meter straling toelaat. Vlaanderen zit daar tussenin, met 20,6 volt.
Ook bij de invoering van 4G waren de Brusselse stralingsnormen een struikelblok. Toen besliste Brussel pas na lange onderhandelingen om van 3 naar 6 volt te gaan.
Net als Agoria vindt de federale minister van Digitale Agenda, Alexander De Croo (Open VLD), dat Brussel zijn beleid moet versoepelen. Maar hij kan dat alleen vragen, niet opleggen. Hetzelfde scenario doet zich voor als bij de discussie over de geluidsnormen en het vliegverkeer vanop Zaventem.
Is 5G een probleem voor de gezondheid?
Daarover bestaat geen eensgezindheid tussen wetenschappers en medici. Bewijzen zijn er niet, maar de
discussie woedt volop. Vorig najaar hebben 180 wetenschappers en artsen uit 35 landen aan de Europese Commissie gevraagd om de uitbreiding van 5G voorlopig niet door te voeren. Zij vrezen dat de straling een toenemend risico inhoudt op kanker en onvruchtbaarheid.
Niet alle experts zijn het daarmee eens. Oncoloog Jaak Janssens verwees op de VRT-website, in een reactie op de open brief, naar het recente verleden. ‘We zijn nu al jaren massaal gsm’s en smartphones aan het gebruiken. Als er iets mee verkeerd zou zijn, zouden we dat nu in de statistieken moeten kunnen zien. Dan zouden bepaalde soorten hersenkanker, kanker bij kinderen of gehoorkanker zichtbaar moeten zijn in de statistieken. En dat is het voorlopig niet het geval.’
Voorlopig niet. Maar niemand kan vandaag zeggen of (en welke) impact er op langere termijn zal zijn, tegen pakweg 2040 of 2050.
Trappisten in Westmalle
Monastieke weekends meteen volgeboekt
Deze advertentie was alleen bedoeld voor ‘single mannen’ en wel hierom
De Abdij der Trappisten in Westmalle gooit haar deuren open, lanceerde een nieuwe website, een reclamecampagne en zelfs een Facebookpagina. ‘Als we willen blijven bestaan, moeten we creatief zijn.’
Jef Poppelmonde
‘Aan mannen die naar het leven verlangen en goede dagen wensen te zien, willen de trappisten van Westmalle de kans geven om tijdens een weekend het monastieke leven van binnenuit te leren kennen.’
Het was een opmerkelijke advertentie, afgelopen weekend in dS Weekblad. Maar voor u naarstig aan uw motivatiebrief begint te schrijven, deze kans heeft u verkeken. ‘Het was een stormloop’, zegt pater Guerric Aerden. ‘We zijn volgeboekt met voor elk weekend twintig deelnemers. Meer kunnen we echt niet ontvangen. We zullen de reclame wat moeten terugschroeven.’
En wij maar denken dat religie niet langer hip is. Hoe verklaart u de interesse?
‘Uitnodigingen voor monastieke weekends verschijnen wel vaker in tijdschriften als Tertio of Kerk en Leven, maar nooit in media voor een breed publiek. Blijkbaar zijn er heel wat mensen die verlangen naar een leven als monnik, die op zoek zijn naar zin in hun leven, maar niet op de hoogte zijn van de mogelijkheden.’ ‘De afstand tussen de abdij en de gewone wereld is dan ook groot geworden. Mensen weten niet meer hoe het er hier binnen aan toegaat. Er is veel vraag naar informatie. Bij de inschrijvingen las ik meermaals: “Ik twijfel er al mijn leven lang over om tot een abdij toe te treden, maar zag nooit mijn kans. Jullie advertentie gaf de doorslag.”’
Wie zijn de kandidaten?
‘Een diverse groep van mensen, van achttien tot zeventig jaar. De jongsten hebben vaak Latijn-Grieks gestudeerd en kwamen via de klassieke teksten met het kerkelijk leven in contact. De ouderen zijn meestal zoekende naar een tweede levensproject. Ze hebben hoge diploma’s, hebben het waargemaakt in hun carrière, maar zijn op de grenzen van zo’n leven gebotst. Ze hebben vaak dramatische gebeurtenissen achter de rug, zoals een bedrijf dat over de kop is gegaan of een relatie die is stukgelopen.’ ‘Velen zijn ook afgeknapt op het instituut Kerk en alles wat daarin de jongste jaren gebeurd is. Wij monniken distantiëren ons ook van die kerkelijke structuur. We zijn er solidair mee, maar staan erbuiten. Wij zijn een soort vrijplaats waar het alleen gaat over de religieuze ervaring, het spirituele, het tot zichzelf komen. Veel mensen hebben daar meer nood aan dan aan een Kerk.’ ‘Maar de abdij is tot de rand van het collectief bewustzijn veroordeeld. Voor ons voortbestaan is het cruciaal om het tij te keren’
De cijfers bevestigen die vrees. In vijftien jaar is goed de helft van alle kloosterlingen verdwenen. Elk jaar sterven in Vlaanderen ongeveer 600 paters, broeders en zusters. Er is amper iemand om hun plaats in te
nemen. Degene die er nog zijn, zijn oud. Onvermijdelijke conclusie: ‘Binnen tien, twintig jaar is het over en uit voor veel kloostergemeenschappen’, zegt godsdienstsocioloog Wim Vandewiele (KU Leuven).
Toch is het niet de bedoeling van de Trappisten van Westmalle om tijdens hun monastieke weekend zieltjes te winnen, zegt Aerden. ‘Het is ook niet uitgesloten. Natuurlijk zal het fijn zijn als zich na afloop kandidaten aanbieden. Toch willen we via dit weekend vooral in dialoog gaan met de samenleving.’
Wel alleen met een deel van die samenleving: er mogen alleen ‘single mannen’ deelnemen aan de weekends.
‘Dat heeft in de eerste plaats een praktische reden: anders zou de toeloop echt te groot zijn. We willen ook dat mensen op zijn minst vrij zijn om het monnikenleven als mogelijkheid toe te laten, om het een kans te geven. Anders is het te vrijblijvend.’ ‘Er waren kandidaten die in hun mail schreven dat ze “zeker niet geïnteresseerd zijn om monnik te worden”, maar “willen ervaren hoe wij leven”, of “willen weten wat ons bezielt”. Hen heb ik vriendelijk gevraagd om op een ander moment bij ons te komen logeren, dat kan altijd.’
Jullie lanceerden ook een nieuwe website en Facebookpagina. Jullie hebben toch nood aan nieuw bloed?
‘Die toenadering tot moderne technologie volgt op een verjonging van onze gemeenschap. De jongste tien jaar zien we veel nieuwe monniken van veertig tot vijftig jaar, en zelfs dertigers. Het zijn onze Afrikaanse broeders uit Congo die tot de kentering hebben geleid. Zij brengen een nieuwe dynamiek binnen.’ ‘Bij ons valt de vergrijzing dus mee. Maar het klopt: onze gemeenschappen staan onder druk. In andere West-Europese landen hebben al abdijen hun deuren moeten sluiten of zijn ze moeten fusioneren. Of wij die trend kunnen keren en ons voortbestaan kunnen veiligstellen? Veel zal afhangen van de creativiteit binnen de abdijmuren om nieuwe monniken aan te trekken.’
Waaraan mogen deelnemers aan jullie monastiek weekend zich verwachten?
‘Ze moeten onze pittige dagorde strikt volgen. Om vier uur staan we op. Daarna volgt afwisseling van arbeid, bezinning en gebed. De deelnemers zullen alles volgen samen met de monniken en krijgen ook een inleiding in de speerpunten van ons leven. Gedurende twee dagen, onder begeleiding, moet het voor iedereen haalbaar zijn om ons ritme te volgen.’
Als iemand daarna beslist dat hij monnik wil worden, kan dat meteen?
‘Je treedt niet holderdebolder tot een kloosterorde toe. Tijdens het weekend zullen we hoogstens relaties leggen die later tot een toetreding kunnen uitgroeien. Kandidaten moeten eerst stages doorlopen en ook een opleiding van vijf jaar met les over de Bijbel, spiritualiteit en liturgie volgen. En ze moeten de evaluaties doorstaan.’
Evaluaties?
‘Jazeker. Een monnik moet blijk geven van rijpheid. Hij moet in staat zijn om samen te leven met broeders en om gehoorzaam te zijn aan de abt. Hij moet ook blijk geven van innerlijk evenwicht en van geloofsgroei. Je moet als monnik natuurlijk wel iets met God hebben. Maar vooral: wie tot onze abdij wil toetreden, moet geluk uitstralen. Anderen moeten kunnen zien dat die persoon hier op zijn plaats is.’
Crash na crash
Russisch passagiersvliegtuig stort neer kort na vertrek nabij Moskou
Vliegen in Rusland? Kies de trein, dat is veiliger
De vliegtuigcrash afgelopen weekend doet de reputatie van de Russische luchtvaart opnieuw geen deugd. Met het WK Voetbal in het vooruitzicht bieden Russische bureaus nog liever gratis treintickets aan dan toeristen op het vliegtuig te zetten.
Sylvie Van Ginneken
‘Je bent gestoord. Je neemt toch geen vliegtuig van zo’n kleine maatschappij om binnen Rusland te vliegen?’ Het antwoord op mijn vraag een paar jaar geleden of ik toch niet voor een prikje van de ene Siberische stad naar de andere zou vliegen in plaats van de trein te nemen, was unisono afwijzend bij de Russen. ‘Neem een trein, serieus, dat is goedkoper en vooral veiliger.’
De goede raad van tante Catharina is geen curiosum in Rusland, waar afgelopen weekend een passagiersvliegtuig van Saratov Airlines neerstortte kort na zijn vertrek in Moskou. Geen van de 71 inzittenden overleefde de crash.
Veel ongevallen
Daarmee wordt de lijst ongevallen met kleine luchtvaartmaatschappijen in het land opnieuw langer. Zo werd in 2011 bijna het hele ijshockeyteam van Lokomotiv Jaroslavl van de kaart geveegd toen hun vliegtuig van de maatschappij Jak Service crashte. Voor de Russen, die op dat ogenblik een van de beste hockeyteams ter wereld verloren, was dat een nationale tragedie.
In 2013 haalde de Russische luchtvaart opnieuw de wereldpers door een crash van Tatarstan Airlines, waarbij de zoon van de Tataarse president Rustam Minnichanov om het leven kwam. Nauwelijks een jaar later stierf de topman van het Franse bedrijf Total toen zijn vliegtuig tegen een sneeuwruimer botste.
De ‘verroeste Toepolev’
Na elke crash werd – vooral in de Angelsaksische pers – meesmuilend opgeworpen dat de kleine Russische luchtvaartmaatschappijen niet anders kunnen dan om de haverklap crashen, want dat er wellicht verroeste onderdelen uit de Sovjettijd in zitten. Toch zijn de onderdelen uit de periode van de Sovjet-Unie niet de grootste boosdoener. De onderdelen werken vaak nog prima, maar het onderhoud is niet om naar huis te schrijven.
Omdat kleine maatschappijen nog steeds weten te ontsnappen aan kwaliteitscontroles van internationale organen, kannibaliseren zij oude vliegtuigen. De onderdelen die ze kunnen gebruiken, halen ze uit het gepensioneerde toestel om ze zonder verdere controle in hun toestellen te plaatsen. Corruptie bij sporadische keuringen is schering en inslag.
Vooral de (nep)piloot laat het afweten
Hoewel verouderde materialen en onderdelen onmiskenbaar een rol spelen, spelen bij de kleinschalige luchtvaartmaatschappijen in Rusland nog vooral menselijke fouten een rol. Student-piloten met financiële middelen en/of uitzonderlijk talent kiezen al snel voor Aeroflot, de Russische luchtvaartreus met meer dan 140 toestellen, en voor gerenommeerde trainingscentra. Student-piloten die niet met een zilveren lepel in de mond geboren zijn, worden naar kleinere trainingscentra met minder middelen, kennis en verouderde infrastructuur doorverwezen. Die laatste groep is onvoldoende vertrouwd met nieuwe technologieën en met buitenlandse of verre vliegreizen.
Uit het onderzoek naar de crash van Tatarstan Airlines bleek bijvoorbeeld dat er niets mis was met het vliegtuig. De piloten waren in paniek geraakt toen bleek dat ze niet onmiddellijk mochten landen in Kazachstan en hadden geen technieken aangeleerd om veilig te blijven cirkelen boven de luchthaven. Ze hadden altijd geoefend in eigen streek, waar zulke procedures onbestaande waren. Hun improvisatie leidde ertoe dat het vliegtuig neerstortte.
Bij kleine maatschappijen is het ook niet onmogelijk om je pilotendiploma te (laten) vervalsen. De piloten die neerstortten toen het beroemde hockeyteam uit Jaroslavl aan boord was, hadden vervalste papieren en diploma’s op zak. Ze waren ook onder de invloed van ‘verboden middelen’.
Wie veilig wil vliegen, vliegt groot
Moet je dan gek zijn om op een vliegtuig te stappen in Rusland? Zelfs Russische toeristenbureaus geven gratis treintickets weg tijdens het WK Voetbal om te vermijden dat toeristen op allerlei vluchten stappen.
Kleine, onbekende maatschappijen die tegen bodemprijzen vliegen, zijn dus te mijden. Een alternatief voor wie geen tijd wil verliezen en toch conform de internationale veiligheidsregels wil vliegen, zijn de grote maatschappijen zoals Aeroflot en S7 Airlines. De overheid pompt miljarden in de maatschappijen, waardoor je vliegt in toestellen met moderne Westerse technologie en onderdelen. Een vlucht kost al snel 150 tot 250 euro (naargelang de vliegafstand). Ook middelgrote maatschappijen zijn intussen betrouwbaar, aangezien Rusland de afgelopen jaren veel geïnvesteerd heeft in de modernisering ervan.
Of je kunt natuurlijk kiezen voor de trein, zoals de Russen aanraden. Men laat zich dan niet alleen verrassen door de landschappen en de ijverige poetsvrouwen aan boord, maar kan wellicht ook kennismaken met minstens één grootmoeder (baboesjka) die onderweg is naar haar kleinkinderen in de stad en een paar van haar zelfgemaakte gerechten laat proeven. Wees ook voorbereid op wat kritiek. ‘Ben je gestoord, met de trein reizen als Westerling? Neem een vliegticket van Aeroflot. Het is misschien duur, maar het is sneller en vooral comfortabeler.’
probleempjes
Hoe democratisch is Forum voor Democratie?
Baudet regeert met harde hand (en dat doet zijn partij geen goed)
Thierry Baudet profileert zich als het democratische alternatief voor Geert Wilders. Maar is dat imago niet vooral schone schijn? Dissidente stemmen in zijn partij, Forum voor Democratie, worden keihard aangepakt.
Dominique Minten
In Nederland is Thierry Baudet sinds vorig jaar ‘het nieuwe geluid op rechts’. Bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer haalde zijn nieuw opgerichte partij meteen twee zetels. Sindsdien heeft Forum voor Democratie een spectaculaire sprong voorwaarts gemaakt in de peilingen. Als er vandaag verkiezingen zouden zijn, haalt Baudet vijftien zetels.
Veel (extreem)rechtse kiezers die traditioneel op de PVV van Geert Wilders stemmen, beseffen dat hun stem een verloren stem is. Geen enkele andere partij wil met Wilders in zee en met Baudet lijken ze een valabel alternatief achter de hand te hebben. Baudet geeft de indruk constructiever en minder radicaal te zijn dan Wilders. Hij zal bijvoorbeeld nooit poneren dat alle moskeeën in Nederland de deuren moeten sluiten.
In tegenstelling tot Wilders wil Baudet ook een echte ledenpartij uitbouwen. Het is de snelst groeiende partij van Nederland. De teller staat op 23.000 leden. Opvallend: het zijn vooral jonge, hoogopgeleide Nederlanders die een partijkaart kopen.
Geroyeerde leden gebruikten ‘dreigementen en kwaadsprekerij’
Maar krijgen die leden ook inspraak? Sinds vorige week rijzen daar vragen over. Baudet besliste twee leden uit de partij te zetten. Het gaat om Robert de Haze Winkelman en Betty Jo Wevers, twee ervaren politici die van de rechts-liberale VVD waren overgestapt naar Forum. De Haze Winkelman, oud-senator voor de VVD, en voormalig Statenlid Wevers waren vorig jaar nog betrokken bij de selectie van kandidaten voor de Tweede Kamerverkiezingen.
Baudet vindt dat de twee ‘de afgelopen maanden op oneigenlijke wijze en door gebruikmaking van dreigementen en kwaadsprekerij geprobeerd hebben de gecontroleerde uitbouw van de partij actief tegen te werken en het partijbestuur over te nemen’. Wat ze precies hebben gedaan, maakte hij niet duidelijk.
De Haze Winkelman reageerde furieus op zijn uitsluiting. Naar eigen zeggen pleitte hij net voor meer interne partijdemocratie, maar houdt de partijtop van Forum vast aan alleenheerschappij.
Omringd door machiavellistische hardliners
Bovendien deden de harde sancties de rust niet weerkeren. Integendeel, de manier waarop Baudet de ‘oproerkraaiers’ aan de kant heeft geschoven, veroorzaakt onrust. De voorbije dagen lieten meer leden hun stem horen. Ze klaagden over een ‘opgelegd keurslijf”, een ‘angstcultuur’ en een ‘schrikbewind’ vanwege het bestuur. ‘Thierry laat zich omringen met machiavellistische hardliners.’
Afgelopen vrijdag zegde Susan Teunissen, die bij de Tweede Kamerverkiezingen op nummer 3 stond, haar lidmaatschap op. Ze schrijft op Twitter dat zij zich onmogelijk aan de koers van de partij kan conformeren. Ze noemt de manier waarop het partijbestuur met kritiek omgaat ‘verre van democratisch’.
Hoezeer Baudet ook zijn best deed om de zaak af te doen als een klein binnenbrandje – ‘het gaat om een beperkt aantal van tien tot maximaal twintig leden’ – de storm gaat niet liggen. ‘Want wat Baudet er niet bij vertelt, is dat de groep dissidenten uit prominente en actieve FvD’ers bestaat’, aldus NRC-journalist Philip de Witt Wijnen.
De groeipijnen van extreemrechtse partijen
Het gerommel doet denken aan de moeilijkheden die andere populistische partijen in Nederland hebben gekend. Ruziënde bestuurders en slecht gescreende gelukzoekers deden partijen instorten. Lijst Pim Fortuyn ging er na de dood van zijn leider aan ten onder en ook Trots op Nederland, de partij van Rita Verdonk, was geen lang leven beschoren.
Om dergelijke problemen te voorkomen laat Wilders geen leden toe. Ook Baudet was zich goed bewust van dat gevaar. Vorige zomer verwees hij ernaar. In het tv-programma Jinek zei hij: ‘Er is natuurlijk heel veel misgegaan met, zeg maar, rechtse partijen.’
Daarom wilde hij het beter aanpakken. Hij sprak over ‘gecontroleerde groei’. Via een netwerk van betrouwbare partijleden wilde hij het Forum geleidelijk uitbouwen tot een landelijke partij. Daarom wil hij alleen in Amsterdam meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen die over een maand plaatshebben.
Maar blijkbaar blijft het lastig een nieuwe partij zonder groeipijnen uit te bouwen. De vraag is ook of de onrust in Forum te maken heeft met de schuivende politieke lijn. Baudet lijkt zich steeds rechtser te positioneren en polariseert nog meer.
In het eerste lijsttrekkersdebat, naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen, keerden alle partijen zich tegen Baudet omdat diens kandidaat voor de gemeenteraad in Amsterdam een link had gelegd tussen ras en IQ. En daar wilde Baudet geen afstand van nemen. ‘Sommige mensen zijn langer, Chinezen hebben een hoger IQ dan Nederlanders. Dat heeft met sociale omstandigheden, voeding en van alles te maken. Dit staat niet ter discussie. Maar dat heeft wat ons betreft geen invloed op de rechten die iemand heeft in de samenleving.’
in de ruimte
NASA denkt na over einde van ISS – zoals we het nu kennen
VS slijten ruimtestation ISS aan privébedrijven
100 miljard dollar heeft Amerika al gepompt in het internationaal ruimtestation ISS en dat is stilletjesaan genoeg. Het Witte Huis zal de financiering stoppen in 2024. Daarna is het aan privépartners, vindt Washington. ‘Deze ruimtevlucht kwam tot stand dankzij onze partners Coca-Cola, Unilever en Mediahuis (bij wijze van spreken).’
bbd
The Washington Post pakte dit weekend uit met een intern document van de NASA. Daarin maakt de organisatie duidelijk dat het geen zin heeft om het internationale ruimtestation ISS nog langer te financieren. Vanaf 2025 krijgt het station geen overheidsgeld meer.
Niet dat Washington vindt dat het station maar beter uit de lucht valt. Donald Trump en de zijnen vinden vooral dat de tijd rijp is dat de privésector het overneemt. Waarom zouden privépartners geen delen van het ruimtestation uitbaten? De NASA wil de komende jaren het terrein verkennen en onderzoeken welke bedrijven geïnteresseerd zijn en in welke mate.
Ook dat onderzoek gaat geld kosten. Deze week nog zou de Amerikaanse regering een plan van 150 miljoen dollar op tafel leggen ‘voor de ontwikkeling van commerciële entiteiten, zodat commerciële nieuwe eigenaars van het ISS operationeel zijn wanneer dat nodig is’.
Niet iedereen applaudisseert
Niet iedereen is enthousiast. De Republikeinse senator, Ted Cruz, liet zich al ontvallen dat de beslissing wellicht het werk was van ‘numskulls’ in Washington. (Numskulls zijn stripfiguurtjes, kleine mensachtige technici die in het brein van anderen leven en dat brein onderhouden, red.) Cruz is bang dat Amerika al heel veel geïnvesteerd heeft en dat privébedrijven uiteindelijk met de voordelen gaan lopen. ‘One of the dumbest things you can to is cancel programs after billions in investment when there is still serious usable life ahead.’
Ook andere pioniers lieten snel van zich horen. ‘Het ISS is gemaakt voor wetenschap en voor exploratie, niet om winst te maken’, klonk het.
En dan is er nog een klein probleem
Het ISS is geen project van Amerika alleen, anders was het geen internationaal ruimtestation. Het is maar de vraag wat de Russische, Canadese, Japanse en Europese partners ervan vinden dat Amerika zich terugtrekt en zich laat vervangen door de privésector.
Bovendien groeien de geruchten – volgens sommigen onrustbarende geruchten – dat China klaarstaat om in te springen voor de VS.
Niet dat de privésector niets te maken heeft met ISS
Niet dat ISS totaal losstaat van de private sector. Zo is Made In Space er actief, een bedrijf dat 3-D printing gebruikt om allerlei dingen (wisselstukken zelfs) te maken in de ruimte. Dat Made In Space ook voordelen heeft bij de ontwikkeling van die technologie, mag duidelijk zijn.
Maar dat is klein bier in vergelijking met andere partners. SpaceX, het Amerikaans bedrijf van Elon Musk, neemt al een paar jaar het vervoer van en naar ISS voor zijn rekening. Niet alleen van materiaal, ook van ruimtevaarders.
Boeing is ook een partner van het ruimtestation. Sinds 1995 baat Boeing het ruimtestation uit in dienst van de NASA. Daarvoor krijgt het bedrijf 3 tot 4 miljard dollar per jaar. Maar ook Boeing heeft liever niet dat Trump de stekker uit het ruimtestation trekt. ‘Dat zou een vergissing zijn en het Amerikaans leiderschap in gevaar brengen. Het zou de wetenschappelijke wereld pijn doen, maar ook de commerciële’, liet het bedrijf weten.
En zo gek is het niet
Toch is het hele plan niet zo vreemd. De NASA zou zich volgens eigen ‘ruimtestrategen’ meer moeten bezighouden met ‘the deep space’ (de verre ruimte) en niet met wat zich afspeelt vlakbij de aarde. Daarvoor moeten bedrijven als SpaceX maar instaan.
Het ISS heeft trouwens niet het eeuwige leven. Een paar jaar geleden werd 2028 al genoemd als eindpunt voor het ruimtestation. Het zou dan te verouderd zijn. Ook in het nieuwe document van de NASA wordt gesproken over het einde van het station, zelfs al in 2024.
De privébedrijven zitten niet stil. Zo heeft Axiom Space laten verstaan dat het aan een ruimtestation werkt dat vanaf 2022 gefaseerd in de ruimte wordt geschoten. Vier jaar later moeten alle modules het eerste privéruimtestation vormen.
En ja, ook Rusland droomt van een eigen ruimtestation.
Wat heeft ISS ooit voor ons gedaan? De pr-machine rond het ruimtestation heeft misschien iets te vaak leuke plaatjes de wereld ingestuurd met astronauten die rondzweven en gewichtsloos pingpong en gitaar spelen. Of leuke prentjes maken van de aarde. Daardoor zouden we vergeten dat het ISS wel degelijk pioniert voor de wetenschap. Op de site van de NASA vindt u een eindeloze rij wetenschappelijke experimenten die uitgevoerd zijn in het ISS, gaande van kankeronderzoek tot de ontwikkeling van precieze (en sterke) robotarmen. Die dienden om reparaties uit te voeren aan het ISS, maar kunnen ook op aarde hun nut bewijzen. Bovendien dient elke ruimtevaarder als proefkonijn, om te leren wat het effect is van een langdurig verblijf in de ruimte. Zo weten we waar we aan beginnen als we ooit heen en weer naar Mars reizen (zes maanden enkele reis.) (Lees ook: 15 manieren waarop het leven op aarde voordeel haalt uit het ISS.)
Bronnen: The Washington Post, Le Monde, NASA-website, spacenews.com
Het beeld
Een sinister carnaval
(kdw)
Carnaval is, in tegenstelling tot wat men zou verwachten, geen gesneden koek voor persfotografen.
Op de meeste plaatsen is het een chaotische bedoening, waar te veel explosieve kleuren in beeld komen. Het is voor een fotograaf moeilijk om in zo’n rommelig kader een duidelijke focus te leggen. En in de grote carnavalssteden is het in deze periode ook zeer druk, waardoor het moeilijk manoeuvreren is, terwijl de carnavalstoet traag vooruitgaat.
Er zijn ook plaatsen waar het carnaval een specifieke, sobere esthetiek heeft zoals hier in Mundaka, in het noorden van Spanje.
De dorpsvrouwen gaan allen gekleed als ‘Lamia’, een mythische figuur, hier in het zwart gekleed, zwart-wit geschminkt, een blonde pruik.
Dat is dankbaar voor fotografen. De dans laat de blonde lokken synchroon bewegen, de ogen verdwijnen in de zwarte oogkassen. Het is van een donkere, sinistere schoonheid. Dat moet ook, Lamia is een gevaarlijk wezen dat jaagt op kinderen.
profiel
Joey Carbstrong, boegbeeld van militante veganisten
Opgepast, hier komt de veganist/terrorist
Joey Carbstrong is het boegbeeld geworden van de militante veganisten. Het loopt storm voor zijn lezingen. Niettegenstaande het feit dat hij het doden van dieren vergelijkt met verkrachting, melkveehouders op een lijn zet met nazi’s en zegt dat ze maar beter ‘schrik zouden hebben’.
Peter Mijlemans
Op Facebook heeft hij meer dan 50.000 volgelingen, zijn videokanaal op YouTube is razend populair en hij kan leven van donaties. In Europa is hij nog behoorlijk onbekend, maar Joey Carbstrong (31) is aan zijn verovering van de wereld begonnen. Carbstrong heeft bakken charisma, is rad van tong, gaat geen enkele uitdaging uit de weg en neemt nooit een blad voor de mond. De adoratie voor de strijder tegen het doden van dieren is groot.
Carbstrong is het boegbeeld van de militante veganisten die met alle mogelijke argumenten en daden het kweken en doden van dieren willen bestrijden. Die zien in de Australiër een lichtend voorbeeld. Er is wel een schaduwzijde aan de opmars van het combattieve veganisme, door wetenschappers vaak een sekte genoemd: de bedreiging voor iedereen die geen veganist is en vooral voor boeren en melkveehouders.
De Australiër zegt een vredevol man te zijn, maar wel een met een missie. Bedreigingen keurt hij af, al gaat hij ervan uit dat de boeren zich in een slachtofferrol wentelen door hun klaagzang. Hijzelf zou – zei hij vorige week in een tv-show – nooit mensen belagen. ‘Maar we moeten er ook rekening mee houden dat iemands voortuin of erf opwandelen, minder erg is dan het doden van varkens.’
In de gevangenis kreeg hij een visioen
Carbstrong heeft bij zijn achterban nog een voetje voor: zijn bekering. De man uit Adelaide heeft een indrukwekkend verleden. Hij werd op jonge leeftijd verslaafd aan alcohol, stopte op zijn 14 met school, gooide zich op amfetamines en kwam in straatbendes terecht. In zijn appartement werden wapens gevonden en dure luxegoederen. Zijn zus noemde hem ‘bijzonder agressief’, zijn moeder omschreef hem als ‘het meest beangstigende creatuur dat ze ooit gezien had’ toen hij anderhalf jaar huisarrest uitzat. Toen in die periode bij een controle de politie een wapen vond verstopt in zijn broek, kreeg hij zes maanden cel. De rechter zag verzachtende omstandigheden omdat hij ‘paranoïde was door de drugs’.
In de cel kreeg Carbstrong een visioen. Hij moest radicaal breken met zijn verleden. Om gezonder te gaan leven en uit ethische overwegingen bekeerde hij zich tot het veganisme. Zijn grote gids was Dan McDonald, de Amerikaanse promotor van rawfood dat volgens zijn stelling mensen van hun drugsverslaving kan afhelpen.
Koeien worden verkracht, een slachterij is een vernietigingskamp
Toen vond Joey ook zijn nieuwe naam uit: van Armstrong werd het Carbstrong – carb is het Engelse woord voor koolhydraten. Zijn verleden heeft hij nooit verborgen. Integendeel, zijn bekering tot een goed mens door een veganistisch dieet zet hij graag in de verf. Zijn missie in Australië liep goed, maar om het verschil te maken, moest hij, vond hij zelf, naar een dichter bevolkt gebied, Europa. Het is een succesvolle kruistocht aan het worden.
De vele protestmarsen en meetings waarop hij de voorbije dagen in Groot-Brittannië eregast en leider was, hebben de Britse kranten doen spitten in zijn verleden. Niet alleen zijn straffe vergelijkingen waren hen opgevallen.
Op Facebook discussieert hij regelmatig met zijn aanhang over de terminologie: of bijvoorbeeld ‘verkrachting’ gepast is als het over inseminatie van koeien gaat, en of het woord ‘holocaust’ van toepassing is op een slachterij. Hoe straffer hoe liever, vinden zij meestal. De interesse voor de vredelievende veganist werd ook gewekt door de onomwonden bedreigingen bij zijn recente bezoeken aan kwekerijen en slachthuizen. De medewerkers daarvan riep hij toe dat ze ‘maar beter schrik zouden hebben’. ‘Ethische jagers verdienen een kogel in het hoofd’, luidt ook de titel van een van zijn YouTube-boodschappen. In zijn berichten op sociale media komt eveneens een minder vredevol profiel naar boven.
Boeren gestalkt en bedreigd
Volgens Carbstrong is hij ondertussen een heel andere weg ingeslagen. ‘Toen ik uit de gevangenis kwam, was ik zwaar aangedaan door al het dierenleed en zei ik dingen die ik nu niet meer zou zeggen’, reageerde hij. ‘Ik heb 150 reacties die te grof waren, verwijderd.’ Toch stonden boodschappen aan jagers en melkveeproducenten waarin hij hen verwenst of bedreigt, nog altijd op sociale media. Ook die, verzekerde hij, worden verwijderd.
De voorbije weken deden meerder Britse boeren aangifte van stalking en doodsbedreigingen afkomstig van veganisten. Vorige week nog zat de Britse vleessector samen met de antiterreureenheden, om de situatie te bespreken. Ze zien de toename van de dreiging samenvallen met de opmars van de Australiër.
Die evolutie zit ook gematigde veganisten dwars. Zij waren het die een deel van de haatboodschappen op sociale media lieten verwijderen. Wat Carbstrong de reactie ontlokte: ‘Fucking peaceful veganists. Hitler werd ook niet gestopt door het vredesteken omhoog te steken toen hij Joden naar Auschwitz stuurde. Er was tactisch geweld voor nodig.’
Het interview
Topher White van de Rainforest Connection
Het nut van smartphones in de jungle
Topher White wil het liefst alle regenwouden vol hangen met oude mobieltjes. Als verklikkers van illegale houtkap.
Gemma Venhuizen
‘Een paar meter, hoger kwam ik niet. Toen viel ik eruit.’ Topher White wrijft over zijn achterhoofd bij de herinnering. ‘En dat was nog maar een knullig boompje in een park in San Francisco. Terwijl ik eigenlijk aan het oefenen was voor de bomen in het regenwoud.’ Zijn vrienden waarschuwden hem: Topher, doe het niet, je bent een IT’er, geen avonturier. ‘Maar ik had een doel voor ogen. En dus nam ik een professionele boombeklimmer in de arm, die me leerde hoe ik veilig boven kon komen zonder een gat in mijn hoofd te vallen.’
Nu klimt White sinds een paar jaar moeiteloos tot 60 meter hoogte, om daar tussen het bladerdek van regenwoudreuzen dat doel te verwezenlijken: oude smartphones installeren. In 2014 begon hij met zijn stichting Rainforest Connection een fondsenwervingscampagne op Kickstarter en haalde daarmee 134.000 euro op, en honderden mobieltjes. White ontwikkelde een mobiele app waarmee hij de telefoons alle geluiden in een straal van een paar honderd meter kan laten registreren. Eind januari was hij in Amsterdam voor de voorbereiding van een samenwerkingsproject met IUCN NL (de Nederlandse afdeling van de International Union for Conservation of Nature): het plaatsen van smartphones in het Peruaanse regenwoud, op de grens met Bolivia.
Het regenwoud afluisteren. Is dat belangrijk?
‘Ja, onder meer door de illegale houtkap. In 2011 was ik op excursie op Borneo waarbij we toevallig op een plaats delict stuitten: kettingzagen, net gevelde bomen. Alleen de houthakkers waren ontsnapt. Dat alles speelde zich af op 5 minuten lopen van het rangerstation. Zo’n oerwoud is behoorlijk rumoerig, over een afstand van een paar honderd meter kan het geluid al gecamoufleerd worden. Door op strategische plekken telefoons op te hangen, kunnen we zo veel mogelijk geluiden oppikken. Hier, luister maar.’ ‘Via een livestream hebben we rechtstreeks verbinding met een smartphone in een boomtop in Ecuador. Soms krijgen we ook oude telefoons van inheemse stammen. Sommige locals zijn al aan hun derde smartphone toe.’
Ik hoor een bromvlieg, het ruisen van de wind, een aapachtig geluid, heel veel vogels. Geen kettingzagen.
‘Gelukkig niet. Het merendeel van wat we doorkrijgen, is nog altijd achtergrondgeluid. De telefoons nemen 24 uur per dag geluiden op in een straal van ruim 800 meter. Dat zenden ze via internet door naar computers, die de bestanden analyseren op afwijkende geluiden.’ ‘Door machine learning herkennen ze kettingzagen en voorbijrijdende voertuigen. Als ze een motor horen, krijgen we via de app een alarm door. Dan kunnen de plaatselijke rangers actie ondernemen. Als het niet te gevaarlijk is, tenminste.’ ‘In het Amazoneregenwoud, in de buurt van Puerto Maldonado, waar ik nu met IUCN NL-projectleider Liliana Jáuregui naartoe ga, zijn diverse drugskartels actief. Daar ga je niet zomaar het regenwoud in om iemand op heterdaad te betrappen. Dat kan je je leven kosten.’
Toch gaan jullie naar die regio.
‘Geregistreerde geluiden kunnen ook als bewijsmateriaal dienen in een rechtszaak. Met IUCN NL willen we aantonen dat er illegale mijnbouw in het gebied plaatsvindt. Er is veel corruptie in de streek, lokale boeren en natuurbeschermers houden zich met moeite staande. Als ze hun mond opendoen, worden ze bedreigd. Door smartphones te installeren langs de wegen en de rivier willen we de mijnbouw en andere illegale activiteiten in kaart brengen, in de hoop dat de overheid er adequate maatregelen kan nemen. We blijven zo’n anderhalve week in het gebied en gaan niet te diep het bos in. Dan wordt het voor ons ook te onveilig.’
Hoe is de telefoonontvangst in het regenwoud?
‘Verrassend goed. Hoe hoger in de boom, des te beter het bereik. Voor 10 dollar per maand heb je al een abonnement met ongelimiteerde databundel. Daar maken we dankbaar gebruik van. De telefoon in Ecuador waar we nu naar luisteren, hangt er al zestien maanden. And still going strong ...’
Geen lege accu?
‘Het leven van een smartphone in het regenwoud is hard. Je krijgt zeker driemaal daags een regenbui over je heen, en dan is het ook nog eens bloedheet ... We hebben de telefoon in een plastic box geplaatst om hem te beschermen tegen de ergste weersinvloeden. Aan die box zit een microfoontje vast. En een zelf geknutseld zonnepaneel, samengesteld uit stukken van oude panelen, in de vorm van een bloem.’ ‘Zonlicht onder het bladerdek is heel fragmentarisch: korte, felle lichtbundels. Daardoor is het belangrijk dat de verschillende paneeldelen elk onder een iets andere hoek worden geplaatst. We hebben ze zodanig ontworpen dat er al stroom wordt opgewekt als een derde deel van het paneel zon vangt. Normale zonnepanelen stoppen algauw met het opwekken van elektriciteit bij het minste beetje schaduw. Dat zou in het regenwoud niet werken.’
‘Ze laten zich er niet door afschrikken. Dat hoor je aan de hoeveelheid vogels vlak bij de microfoon. Vlinders lijken erdoor gefascineerd, zien we bij de installatie. En ooit zal er een nieuwsgierige aap komen die de box probeert open te maken. Dat zal dan ook worden vastgelegd: bij het openen maakt en verzendt de smartphone automatisch een foto.’ ‘We kunnen niet hard maken dat onze apparatuur geen enkele impact heeft op de omgeving. Maar we denken wel dat het ecologisch belang van ons project vele malen groter is dan de eventuele hinder die dieren ervan ondervinden. We weten nog zo ontzettend weinig van de ecologie van het regenwoud ... Hoe verandert het geluid van het bos als er een jaguar doorheenloopt? Hoelang is een mannetjesara stil als er net een wandelaar is gepasseerd? Zulke subtiele patronen zijn makkelijker door computers waar te nemen dan door het mensenoor.’ ‘Door software vindt er een revolutie plaats in ecologisch onderzoek. De klassieke aanpak is dat mensen met een theorie komen en vervolgens data verzamelen. Dankzij kunstmatige intelligentie wordt ecologie opeens een soort data-probleem, waarbij we anomalieën proberen te ontdekken en achterhalen hoe die ontstaan. Op die manier hopen we ook bij te dragen aan natuuronderzoek.’
media
Ruzie onder ‘Sex and the City’-actrices
Bff’s op het scherm, vijanden achter de schermen
We willen zo graag geloven dat de vriendinnen in ‘Sex and the City’ dat ook in het echt zijn. Maar vriendschap is een illusie – toch zeker op televisie. Ook de acteurs uit ‘Thuis’ weten wat we bedoelen.
Cathérine De Kock
Het is officieel: Kim Cattrall kan Sarah Jessica Parker niet luchten. In Sex and the city waren hun personages, Carrie Bradshaw en Samantha Jones, de beste vriendinnen. In werkelijkheid botert het al enkele jaren niet meer tussen de actrices. De onderhuidse spanningen namen alleen maar toe nadat Cattrall als enige actrice de boot had afgehouden voor een derde SATC-film.
Afgelopen weekend barstte de zweer open, met het publiek op de eerste rij. Op Instagram noemde Cattrall haar SATC-collega ‘hypocriet’ en ‘wreed’ en beschuldigde ze Parker van ‘voortdurende aandachtzoekerij’. Cattrall kwam vorige week te weten dat haar broer Chris overleden is en vond het niet kunnen dat Parker via de sociale media – lekker publiek – haar medeleven aanbood. ‘Je bent niet mijn familie. Niet mijn vriendin’, schreef de actrice. ‘Dus vraag ik je nog één keer om te stoppen met onze tragedie uit te buiten om jouw imago van “sympathiek meisje” op te poetsen.’
Dikke vrienden die, zodra de camera stopt met draaien, elkaars ogen uitkrabben? Ook de cast van Desperate Housewives heeft er ervaring mee. Teri Hatcher lag er bijzonder slecht bij haar tv-vriendinnen. Toen Eva Longoria, Marcia Cross, Felicity Huffman en Vanessa Williams na acht seizoenen de crew bedankte met een afscheidsgeschenk, was Hatchers naam opvallend afwezig op het bijhorende kaartje.
Bitchy robots
Berucht is ook de ruzie tussen de sympathieke robots R2-D2 en C-3PO van Star Wars, de scififranchise van George Lucas. In de films waren ze beste maatjes, achter de schermen konden ze elkaar niet luchten. Kenny Baker, de Britse dwergacteur die R2-D2 speelde, vond Anthony Daniels maar een diva. ‘Daniels denkt dat hij een godsgeschenk is voor George Lucas en dat ik een nobody ben, iemand die alleen wat zit te prullen aan de besturing van een robot en niets van acteren afweet’, zei hij in een interview met Josh Gill. Daniels was op zijn beurt behoorlijk bitchy over zijn collega in The Mirror: ‘R2-D2 kan niet eens praten. Hij kan even goed een emmer zijn.’ Auw.
Over gemene scifiacteurs gesproken: William Shatner en zijn gigantische ego lagen nagenoeg met elk castlid van Star Trek overhoop. Extra pijnlijk was zijn vete met Leonard Nimoy, die Captain Kirks beste vriend Spock speelt. Shatner was jaloers op de populariteit van Nimoy en vond dat zijn personage dom leek
tegenover de hyperintelligente Spock. Daarom eigende hij zich steeds meer dialogen van Spock toe. Van enige vriendschap was geen sprake meer toen Nimoy eiste dat hij evenveel betaald zou worden als Shatner.
Zolang het publiek niets merkt van het geruzie, is het alleen voor de crew en de cast vervelend. Maar soms kun je als kijker niet meer naast de haat zien. Julianna Margulies en Archie Panjabi, die haar beste vriendin speelde, waren elkaar zo beu gezien op de set van The Good Wife dat ze vier seizoenen lang geen gezamenlijke scènes opnamen.
Soms loopt het drama op de set zo hoog op dat er ontslagen vallen. Het gebekvecht tussen Alyssa Milano en Shannon Doherty, tv-zussen in de fantasyreeks Charmed, zou uiteindelijk de kop van Doherty kosten. Toen de reeks begon, mocht Doherty nog bruidsmeisje spelen op het huwelijk van Milano. Vanaf het derde seizoen sloeg de sfeer om. Paramount, de studio achter Charmed, stelde zelfs een bemiddelaar aan om de gemoederen te bedaren. Toen bleek dat de twee actrices onmogelijk nog door één deur konden, werd Doherty dan maar de deur gewezen.
Echte ‘Friends’
We willen zo graag geloven dat tv-vrienden dat ook in het echte leven zijn. Dat Jemima Kirke en Lena
Dunham in het echt jeugdvriendinnen zijn, maakt Girls net iets authentieker. En dat het zeskoppige vriendengroepje in de iconische sitcom Friends ook naast de camera goed met elkaar opschiet, is een geruststellende gedachte. Helemaal warm en zacht vanbinnen worden we van het idee dat Jennifer Aniston, Rachel in de reeks, de meter is van de dochter van Courteney Cox, die Monica speelt. ‘Het werd nooit expliciet gezegd, maar we voelden instinctief aan dat we vrienden moesten worden’, zei Lisa Kudrow, Phoebe in de reeks, tijdens een reünie met de acteurs op NBC in 2016.
Toen de sitcom in 1994 voor het eerst op het scherm kwam, deed de toenmalige regisseur van Friends, James Burrows, er alles aan om de vriendschap tussen de castleden aan te wakkeren. Zo stond hij zijn kleedkamer af, zodat de acteurs een plek hadden om rond te hangen en poker te spelen. De chemie tussen vrienden maakte de sitcom mee tot een succes.
Zo gaat het in Thuis
Hoe langer een tv-reeks loopt, hoe meer kans dat mensen geloven dat de vriendschap op het scherm wel echt moet zijn. Friends liep tien jaar op het scherm, Thuis is al sinds 1995 een vaste waarde op Eén.
‘Werken met mensen die je niet kunt hebben, is de hel’, zegt Marleen Merckx, die Simonne Backx speelt. ‘Het is al gebeurd dat mensen op de set van Thuis die elkaar niet kunnen luchten, samen scènes moeten spelen. Op beeld zie je daar niets van. In het theater is het mij ook al overkomen dat ik moet spelen met iemand met wie ik niets heb: op zo’n moment moet je professioneel genoeg zijn om daar niets van te laten merken.’
Een kamer om samen te pokeren is er niet op de set van Thuis. ‘Maar we hebben geregeld teambuildingsdagen, ik vind die altijd heel prettig’, zegt Marleen Merckx. ‘Op zo’n teambuildingsdag discussiëren we met de crew over het programma en eten we samen. We houden ook geregeld feestjes, met kerst en Nieuwjaar bijvoorbeeld. Maar zeggen dat we allemaal dikke vrienden zijn die elkaars deur platlopen? Neen, dat niet.’
De beste vriendin van haar personage Simonneke was lang Julia, die intussen in de gevangenis zit nadat ze Waldek had ontvoerd. ‘Miriam Bronzwaar en ik komen goed overeen, maar ze is niet mijn beste vriendin. In Thuis kan een vriendschap bovendien snel omslaan in een vete. We lachen er soms mee: “Ocharme, Julia zit nu in de bak en Simonneke heeft haar nog nooit bezocht.” Gelukkig vergeet de kijker dat.’
Uiteindelijk zijn acteurs die vrienden spelen, in de eerste plaats collega’s. En die kun je, in tegenstelling tot je vrienden, niet kiezen. Toch doet het pijn bij de fans. Want de fictie wordt doorprikt, het mooie verhaaltje blijkt niet waar te zijn. Van vriendschap verwachten we veel, maar niet dat die gespeeld is. Er is een troost: geloofwaardige vriendschap die fake blijkt te zijn, zegt vooral iets over de betrokken spelers. Dat je op het scherm niets merkt van de vete tussen Parker en Cattrall, is te danken aan het uitstekende acteerwerk van de twee vrouwen. En wij altijd denken dat er in SATC gemiddeld geacteerd werd.
Fotoverhaal
Omdat het kan
Robot op de latten
De toekomst is aan de robots. Dat weten ze ook op de Olympische Winterspelen. Daarom wordt er, in de marge van de officiële competitie, een skiwedstrijd voor robots gehouden.
winterspelen
De beste schaatser aller tijden is zwart
‘Puur en gedachteloos over het ijs gaan, dat maakt schaatsen zo geweldig’
De beste schaatser ooit? Die schaatst morgen de 1.500 meter en is geen Nederlander. Toch loopt Amerika niet collectief warm voor Shani Davis.
Maarten Scholten, NRC Next
Shani Davis (35 inmiddels) weet de eerste dagen van de Winterspelen niet hoe snel hij door de mixed-zone van de Gangneung Oval moet lopen om de media te ontwijken. ‘Ik mag niet praten’, zegt hij buiten de ijshal, waar hij rondrijdt op een elektrische step.
Die zwijgzaamheid is een gevolg van zijn loslippigheid enkele dagen voor de Winterspelen begonnen. Davis stuurde toen een boze tweet de wereld in omdat hij de Amerikaanse vlag niet mocht dragen bij de opening. De acht Amerikaanse sportbonden beslissen daarover. Vier stemden voor hem, vier andere bonden kozen voor rodelaarster Erin Hamlin. Uiteindelijk besliste het lot – een muntje werd opgegooid – en de eer ging naar Hamlin.
Op Twitter liet Davis weten: ‘Toen ik in 2010 de 1.000 meter won, was ik de eerste Amerikaan die dat voor de tweede keer op rij deed. Team USA besloot oneervol een muntje te gooien om de vlagdrager van 2018 te bepalen. Geen probleem. Ik wacht wel tot 2022.’
Davis voegde de hashtag #BlackHistoryMonth2018 toe, waarmee hij lijkt te suggereren dat zijn huidskleur een rol heeft gespeeld. Al sloot hij af met een grap. ‘Ik kan wachten tot 2022.’
Of hij dat meent? Davis lacht even, maar reageert serieus. ‘Goed, ik ben aan het einde van mijn carrière. Ik wil hier gewoon nog goed presteren, echt iets laten zien. Dat ik nog voorin kan meedoen.’
Schaatscoach Jillert Anema twijfelt niet. ‘Shani Davis is de beste schaatser aller tijden’, looft de Fries de Amerikaan. Nog altijd voert Davis de ‘Adelskalenderen’ (Noors voor ‘het adelboek’, red.) aan, de wereldranglijst aller tijden, met een voorsprong op nummer twee, de Nederlander Sven Kramer, die niet gauw zal worden overbrugd.
Leest u even mee. Davis won twee keer olympisch goud op de 1.000 meter, twee keer zilver op de 1.500 meter. Wereldtitels bij de vleet, magische wereldrecords. En zowel winst op het WK allround (2005 en 2006) als het WK sprint (2009). Wat misschien nog meer tot de verbeelding spreekt: in 2006 was hij de eerste zwarte Amerikaan die individueel goud veroverde op de Winterspelen. Alleen zijn landgenoot Eric Heiden deed ooit even goed.
Davis maakt wel vaker ruzie
Over die Heiden was Davis vroeger niet te spreken. Hij noemde hem ruim tien jaar geleden ‘een ‘wolk’ die te lang boven de sport blijft hangen. Inmiddels zijn de verhoudingen weer genormaliseerd. ‘Iedereen kent Shani’, reageerde Heiden later. ‘Hart op de tong. Je kunt nooit lang boos op hem zijn.’
Altijd was er controverse. Onlangs vatte Davis in alweer een kritische tweet samen hoe volgens hem de Amerikaanse tv-zender NBC over zijn olympische carrière dacht. ‘NBC creëerde een inferieure persoon in 2002, een onvaderlandslievend persoon in 2006, vierde in 2010 andere successen, grinnikte in 2014 (toen hij niet goed presteerde) en in 2018 kan het de zender niet veel meer schelen.’
Davis is in gevecht met de buitenwereld sinds hij – tweeënhalf jaar oud – door zijn moeder Cheri, zijn steun en toeverlaat, in de buitenwijken van Chicago op rolschaatsen werd gezet. Op zijn zesde op schaatsen, een ‘blanke’ sport. ‘Ik ben onder aan de voedselketen begonnen en heb me opgewerkt naar de top’, vertelde hij aan NRC. ‘Ik heb meer moeten doorstaan dan de meeste andere schaatsers.’
Davis is ‘captain of his own ship’
Sinds zijn eerste wereldtitel, in 2004 in Seoul op de 1.500 meter, is Davis altijd zijn eigen weg gegaan. Nu eens trainen in Canada, dan weer in Japan, Nederland of de laatste twee zomers bij de Zuid-Koreaanse shorttrackers. Hij geniet van Koen Verweij, die dit seizoen ook zijn eigen weg ging en met de Russen meetrainde. ‘Koen is ook captain on his own ship’, zegt hij. ‘Als je het gevoel hebt dat je niet binnen een team past, moet je niets forceren. Dan kun je beter je eigen route kiezen. Hij heeft gedaan wat voor hem het beste was. Koen is waarschijnlijk mijn beste vriend tussen de schaatsers.’
Wat kan Davis nog op deze Spelen?
Natuurlijk, dinsdag op de 1.500 meter ontbreekt Denis Joeskov, de Rus die dit seizoen alle races op de schaatsmijl won en Davis na tien jaar zijn wereldrecord afpakte. ‘Ik zeg er niks over, er is al rumoer genoeg’, houdt de Amerikaan de boot af.
Kjeld Nuis is voor hem de favoriet, dat zegt hij dan weer wel. ‘Hij is jong, heeft twee keer niet aan de Spelen meegedaan terwijl hij sterk genoeg was. Mensen hebben hun tijdperk. Ik had mijn tijdperk, helaas is de 1.500 meter me op de Spelen twee keer ontglipt. Nu is het zijn tijd.’
En de kansen van Shani Davis zelf? ‘Ik heb al lang geen goede 1.500 meter meer gereden. Niet dat ik die afstand uit mijn hoofd heb gezet, alles is mogelijk. Maar op de 1.000 meter heb ik betere kansen. Eigenlijk wil ik maar één ding: aan de start staan en dan just skating. Puur en gedachteloos over het ijs gaan. Dat is wat schaatsen voor mij nog zo geweldig maakt.’
DE MENING
Marc Reynebeau is redacteur van deze krant
Vieren of vasten
Zo, carnaval hebben we ook weer gehad, al is de rust nog niet overal teruggekeerd. Dat is een feest van boude uitbundigheid en publiek vertoon van spot en rebellie, en het kondigt in de katholieke traditie zijn omgekeerde aan: de vasten. Die begint over twee dagen, op Aswoensdag. En door een ongelukkig toeval valt die dag samen met een andere traditie, die daar volkomen dwars op staat.
Als opening van de vasten is Aswoensdag een dag van soberheid, ingetogenheid, onthouding, boetvaardigheid en bezinning – de as is een symbool van de menselijke eindigheid. Maar dit jaar valt Aswoensdag wel op 14 februari, en dat is even traditioneel de dag waarop Sint-Valentijn wordt gevierd.
Wie gehecht is aan de waarden van onze westers-christelijke beschaving, staat nu woensdag voor een verscheurend dilemma. Het is dan kiezen tussen de ingetogenheid van Aswoensdag en de bijna even oude traditie van valentijn – de heilige naar wie de feestdag is genoemd, kreeg al in de late vijfde eeuw zijn plaats op de kalender.
Valentijn getuigt allerminst van onthouding. Gewoonlijk wordt de dag gevierd met vertier, consumptie, cadeautjes, soms zelfs een zekere graad van hedonisme.
Zoals valentijn is geëvolueerd in onze cultuur, is die feestdag welhaast een voortzetting van het carnaval, maar dan in de privésfeer, waar de bloemensector, de juweliers en vooral de horeca goed bij boeren.
Al moet een hedendaagse gewoonte in deze context niet al te lichtvaardig een traditie worden genoemd: het is pas sinds een kwarteeuw of zo dat valentijn het commerciële karakter kreeg die de dag nu heeft. Dat is hetzelfde lot dat Moederdag, godbetert Secretaressedag en, nog recenter, Halloween heeft gekregen, hoe heidens de oorsprong van dat laatste feest ook is.
Wie woensdag geen bos bloemen koopt of niet een glas bubbels gaat heffen met de geliefde, kan daar een sociaal stigma aan overhouden. De conventie veronderstelt dat wie op valentijn niets bijzonders te doen heeft, de liefde heeft gemist, zijn dagen in eenzaamheid doorbrengt en een mislukking moet torsen. Dat stigma is niet helemaal ongelijk aan het askruisje dat devote katholieken woensdag op het voorhoofd zullen dragen.
Zo ontstaat woensdag een paradox: vieren of vasten. Maar die is louter het gevolg van het toeval. Valentijn heeft immers een vaste plek op de kalender, terwijl Aswoensdag veertig dagen voor Pasen valt, en dat is een kerkelijke feestdag – en niet de minste – zonder vaste datum.
Zo lopen twee belangrijke culturele tradities elkaar wel in de weg. Het valt toch zo te voorspellen welke traditie woensdag zal ‘winnen’: dat zullen valentijn en de horeca zijn. Maar zullen Aswoensdag en de vasten dan ‘verliezen’? Welnee. Elke cultuur is gelaagd. Als de betekenis van tradities erin met elkaar botsen, is dat niet omdat daar een tegenstelling bestaat. Het getuigt vooral van de veelzijdigheid en de flexibiliteit van een cultuur. Dat is het wat een cultuur menselijk en leefbaar maakt. Leve de paradox!
?
Serieus?
verhalen die bizar genoeg echt waar zijn
Despacito on ice
In de hoop een jonger publiek aan te trekken heeft het Olympisch Comité de regels voor het kunstschaatsen aangepast. Daardoor mogen de atleten hun kuren nu uitvoeren op muziekstukken waarin ook gezongen wordt. Daar wordt dankbaar gebruik van gemaakt. Zo kan u dezer dagen Mariah Carey (My all), Oasis (een jazzy versie van Wonderwall) en de onvermijdelijke Ed Sheeran (Make it rain) over het ijs horen schallen.
Yura Min en Alexander Gamelin, die voor Zuid-Korea uitkomen, kozen voor de oorwurm Despacito. Maar bij hun optreden was het toch vooral de wardrobe malfunction die opviel: door een losgekomen haakje aan haar pakje moest Yura Min er vooral op letten dat ze niet te veel onthulde. Het duo werd uiteindelijk negende.
Prof die Australië niet kent ontslagen
De universiteit van Southern New Hampshire heeft een docente ontslagen wegens een schrijnend gebrek aan kennis, meldt de Huffington Post. De docente – van wie de naam niet bekendgemaakt werd – wilde een student een onvoldoende geven omdat ze niet geloofde dat Australië een land is. De studente sociologie probeerde met verwijzingen naar allerlei boeken in de bibliotheek en een link naar de officiële website van Australië nog ter redden wat er te redden was, maar daar had de docente geen oren naar. Ze maakte de studente ook duidelijk dat één fout in een onderzoek een heel project in gevaar brengt: ‘Het is als een reeks dominosteentjes. Als je een steentje omgooit, vallen ze allemaal om.’
Dat laatste vond de universiteit ook en ze besloot de docente te vervangen. ‘We streven naar de hoogste standaard voor integriteit en accuraatheid bij het onderwijzen van onze studenten.’
Zwarte lijst voor Zwitserse zwartrijders
Wie in Zwitserland op de bus of trein betrapt wordt zonder kaartje, dreigt op een zwarte lijst terecht te komen, meldt de openbare radio-omroep SRF. Dat moet het mogelijk maken recidivisten strenger te beboeten. De Zwitsers vervoersmaatschappijen hadden al eigen zwarte lijsten, maar door een eengemaakte lijst op te stellen, zal een zwartrijder op een bus die ooit betrapt werd op een trein, een hogere boete krijgen. Er wordt gedacht aan een toeslag van 100 Zwitserse frank voor wie in de boosheid volhardt, weet de Neue Zürcher Zeitung. Overtredingen zouden twee jaar bijgehouden worden.
Alpinist blijft hopen op schat
Het worden spannende dagen voor de Franse bergbeklimmer die in 2013 een schat vond op de flanken van de Mont Blanc.
De man, die anoniem wenst te blijven, ontdekte toen een kist met – zoals het een echte schat past – saffieren, robijnen en smaragden. Goed voor 250.000 euro werd geschat. Mogelijk hadden de edelstenen iets te maken een vliegtuigramp met een Indische vliegtuig ergens halfweg de 20ste eeuw. De eerlijke vinder ging, zoals het eerlijke vinders past, met zijn vondst naar de politie. Die verzekerde hem dat ze op zoek zou gaan naar de rechtmatige eigenaars. Sindsdien heeft de brave man niets meer van de politie of zijn schat vernomen. Nochtans, volgens de Franse wet behoort een vondst die niet kan worden terugbezorgd aan de rechtmatige eigenaar, voor de helft toe aan de vinder. De andere helft is voor de eigenaar van het land waarop die vondst aangetroffen werd (in dit geval de Franse staat).
We zijn ondertussen vijf jaar verder, maar van overheidswege bleef het oorverdovend stil. Daarom trekt de bergbeklimmer aan de alarmbel. Helemaal gerust is hij er niet op, zegt hij aan Le Dauphiné. Hij kreeg indertijd, toen hij de schat aan de politie gaf, geen kopie van de verklaring die hij toen aflegde. En evenmin een inventaris van de 49 zakjes die hij gevonden had.
Groeimarge
Omdat de Belgische Voetbalbond het vrouwenvoetbal wel zeer stiefmoederlijk behandelt, krijgt hij van de Vrouwenraad de Auwch Award, een cactus.
Magda De Meyer, voorzitter: ‘Tijdens het EK17 kregen de Red Flames 200 euro per gewonnen match. Als de Rode Duivels het WK winnen, verdient elk van hen 690.000 euro. Dat is niet eerlijk. Wij vinden dat de vrouwen recht hebben op even hoge premies.’
Stefan Van Loock, woordvoerder van de KBVB, barst niét uit in schaterlachen. ‘Ik noteer uw opmerking. Weet wel dat we inmiddels al verschillende stappen hebben gedaan om het vrouwenvoetbal verder uit te bouwen.’
De Meyer zucht: ‘Je bedoelt dat de Red Flames eindelijk hun eigen truitjes hebben gekregen? Dat mocht ook wel, na de losse veel te grote mannenshirts waarmee ze vroeger het terrein opgejaagd werden.’
‘De nieuwe shirts zijn inderdaad een stuk korter, meer gecentreerd, zitten strakker om het lichaam. Lekker.’
‘Pardon?’
‘Ik bedoel: mooi, sportief. U moet wel beseffen, de belangstelling voor de Red Flames is nog beperkt. Dat merk je ook aan de budgetten. En met alle respect: het niveau van het vrouwenvoetbal …’
‘Bedoelt u dat het niet veel voorstelt, te traag is, tactisch teleurstellend, redelijk vervelend eigenlijk?’
Van Loock wikt zijn woorden: ‘Laten we zeggen dat er nog een groeimarge is om het vrouwenvoetbal attractiever te maken. De speelsters moeten misschien nog méér hun best doen. Inzet tonen. Ze hebben nu nieuwe truitjes …’
De voorzitter schampert: ‘Voor de habbekrats die ze nu krijgen, moeten ze zich nog meer in het zweet werken? Hoe heet dat in het jargon: de truitjes ook nat willen maken?’
De woordvoerder probeert niet té enthousiast te klinken: ‘Een Wet T-shirt contest? Het doet me plezier dat de Vrouwenraad ook in die richting denkt, mevrouw De Meyer.’
Advocaat Fernand Keuleneer en Stefaan Van Hecke (Groen) hebben het over de uitspraken van minister Jan Jambon over de vraag van advocaat Sven Mary om Salah Abdeslam vrij te spreken vanwege een procedurefout. Voorts reportages over de Zuid-Afrikaanse president Jacob Zuma en astronaut Scott Kelly die 342 dagen in de ruimte verbleef.
Canvas, 20.30 uur
Terzake Docu: Britain First
We reizen naar het Verenigd Koninkrijk en ontmoeten er Jayda Fransen, de poster girl van de extreemrechtse organisatie Britain First. Zij zien de islam en Koran als grootste bedreiging voor ‘hun’ Engeland. Met haar ‘direct actions’ gebruikt de partij een confronterende en intimiderende manier van actievoeren. We volgen Jayda tijdens een grote demonstratie en gaan mee als ze actie voert voor een moskee, waar ze de confrontatie aangaat met moslimjongeren.
Eén, 22.05 uur
Van Gils & gasten
Lieven Van Gils ontvangt onder meer wereldkampioen veldrijden Wout Van Aert en Jef Vermassen. Die laatste buigt zich over de vraag hoever je als advocaat kan of moet gaan om iemand als Salah Abdeslam vrij te krijgen.
Charlotte Leysen, Lulu Aertgeerts en Philippe De Backer hebben het dan weer over prinsessen, over sociale media en over wanneer je op sociale media mag.
Flip Kowlier, Buzze en DJ 4T4 vieren de twintigste verjaardag van ’t Hof van Commerce met een nieuw lied.
<p>Film</p>
Q2, 20.35 uur
Transformers: dark of the moon (6,3)
Sf-actiefilm met Shia LaBeouf, Rosie Huntington-Whiteley, Josh Duhamel en John Turturro. Kunnen de Autobots voorkomen dat de Decepticons de mensen tot hun slaven maken?
Vitaya, 20.35 uur
Step up (6,5)
Muzikaal drama met Channing Tatum, Jenna Dewan, Damaine Radcliff en Drew Sidora. Tyler Gage raakt in moeilijkheden wanneer hij een auditorium in de hogeschool voor beeldende kunsten aan diggelen slaat. Hij wordt veroordeeld tot een werkstraf in de school. Tyler wordt er bekeken als een gevaarlijke buitenstaander, tot zijn danstalent wordt opgemerkt door de rijke Nora. Tyler beseft dat dit een uitgelezen kans is om aan iedereen te bewijzen dat hij iets in zijn mars heeft.
Zes, 20.25 uur
Friends with benefits (6,6)
Romantische komedie met Justin Timberlake en Mila Kunis. Dylan heeft het gehad met relaties. Jamie gelooft niet meer in Hollywoodclichés over de liefde. Wanneer ze vrienden worden en merken dat ze zich beiden tot elkaar aangetrokken voelen, besluiten ze om iets nieuws te proberen: ze worden seksbuddy’s. Geen emoties, geen gedoe, alleen seks.
Caz, 20.40 uur
Assassination games (6,2)
Actiethriller met Jean-Claude Van Damme. Vincent Brazil en Roland Flint zijn professionele huurmoordenaars die elkaar niet kennen, maar ingehuurd worden om samen een drugskartel omver te werpen. Ondanks hun voortdurende rivaliteit en wantrouwen zullen de twee moeten samenwerken.
De quoteringen zijn ontleend aan de filmsite IMDb.
Vanavond wordt het droog en vrijwel helder. Later vannacht kan er in de kustregio tijdelijk bewolking voorbijtrekken en is zelfs een winterse bui mogelijk. De minima schommelen tussen -12 en -5 graden ten zuiden van Samber en Maas en tussen -4 en -1 graad elders.
Morgen
’s Ochtends vriest het overal, maar de dag begint zonnig. Later overdag drijven meer en meer hoge wolkenvelden vanaf het westen over het land. Op het einde van de namiddag of ’s avonds vergroot de kans op wat regen of smeltende sneeuw in het westen. De maxima schommelen van -1 graad in de Hoge Venen tot +5 graden aan zee.
Volgende dagen
Ook woensdagochtend is het koud met vrijwel overal vorst en hier en daar kans op een sneeuwbui. Daarna blijft het overwegend droog tot de avond met zon en wolken. De maxima schommelen van -1 tot +6 graden. Er waait een matige zuidenwind. Woensdagavond en -nacht bereikt een storing met regen, of in Hoog-België tijdelijk met winterse neerslag, ons land vanaf het westen.
Van vrijdag tot zondag verwachten we rustig weer met opklaringen en wolkenvelden. Storingen zijn nooit veraf en soms kan er wat regen vallen, maar de hoeveelheden blijven wellicht beperkt. De maxima schommelen rond 8 of 9 graden in het centrum.